Waarom / doel van de activiteit

Door middel van het uitvoeren van kleine spelletjes verdienen de deelnemers aanwijzingen om de dader op te sporen.

Beschrijving van de activiteit

Levend Scoutingcluedo: de verdwenen kampvuurdeken van Akela. Aan de hand van een verhaal over de vermiste kampvuurdeken van Akela ontrolt zich een verhaal met een open einde. Negen tot elf begeleiders worden aangewezen als ‘vossen’. Zij nemen elk één van de rollen in het verhaal op zich. Een begeleider wordt aangewezen als spelleider die het overkoepelende / bindende spel begeleidt. Deze spelleider wordt ondersteund door een of twee begeleiders. Er zijn dus elf tot dertien begeleiders nodig! Het spel word gespeeld als een soort vossenjacht.

De spelleider vertelt alle spelers het verhaal. Dit verhaal heeft een open einde en de spelers krijgen de opdracht uit te zoeken wat er is gebeurd en wie schuldig is. Dan worden alle vossen aan de spelers voorgesteld. De vossen zoeken direct hierna de plaats op die hen is toebedeeld. Dan worden de spelregels aan de spelers uitgelegd en worden ze in maximaal zeven groepjes verdeeld. Hierdoor zijn er altijd vossen voor de spelers beschikbaar.

Bij de spelleider ligt op tafel een groot speelbord met een schets van het hele speelterrein. Dit speelbord is onderverdeeld in vakken, waarop is aangegeven waar elke vos zich bevindt. Bovendien ligt op ieder vak een paspoort waarmee een groepje spelers naar de vos toe mag. In het paspoort staat een foto en een beschrijving van deze vos. Bij deze vos spelen ze een opdracht waarmee ze een tip tot de oplossing van het verhaal kunnen winnen. Daarna komt het groepje terug naar de spelleider en levert het paspoort in. Het groepje maakt een keuze uit de beschikbare paspoorten en neemt dan het paspoort mee naar de volgende vos.

Om het overzicht op het bord te houden, krijgt elk groepje een pionnetje. Deze wordt op het speelbord achtergelaten in het vak van de desbetreffende vos. Bij de vossen worden spelletjes gespeeld / opdrachten uitgevoerd zoals we die kennen van een zeskamp of een hoekenspel. De hele groepje neemt hieraan deel. De beloning voor het uitvoeren van de opdracht is een tip. Groepjes die de opdracht slecht hebben uitgevoerd, krijgen een slechte tip. Groepjes die de opdracht goed hebben uitgevoerd, krijgen een goede tip. En zit de uitvoering er tussen in, dan krijgen ze een redelijke tip. Deze tips staan op papier en de vossen hebben deze van tevoren bij zich gestoken.

Voorbeeld van een goede hint: "Ik heb Piet weg zien lopen" (je weet een naam en wat hij gedaan heeft).
Voorbeeld van een redelijke hint: "Ik heb een man weg zien lopen" (je weet een geslacht en wat hij gedaan heeft).
Voorbeeld van een slechte hint: "Ik heb iemand weg zien lopen" (je weet geen naam of geslacht, wel de actie).

Het verhaal: De kampvuurdeken van Akela

Akela zit in het welpenlokaal en is vlak voor het eten weer eens bezig de laatste insignes op zijn kampvuurdeken te naaien. Per ongeluk prikt hij zichzelf met de naald. Tot zijn grote schrik ziet hij dat hij behoorlijk begint te bloeden. Meteen bergt hij de naaispullen op en legt zijn kampvuurdeken aan de kant. Dan loopt hij naar de keuken om uit de EHBO-koffer een pleister te pakken. Hierna gaat Akela eten samen met de andere leiding. Als hij terug naar het welpenlokaal loopt, ziet hij dat de deur naar het welpenlokaal beweegt. Maar dat is niet het enige dat hem opvalt... Tot zijn grote schrik ziet Akela dat ook zijn kampvuurdeken mist. Wie o wie heeft de kampvuurdeken gestolen, en waarom?

De vossen

In dit vossenjacht spel heb je verschillende types die in het verhaal een rol hebben. De M staat voor mannelijke vos, de V staat voor vrouwelijke vos. Dit is gedaan omdat de dader een man is / moet zijn. Dit komt in meerdere aanwijzingen voor. De volgende rollen moeten er zijn:

• Akela (M).
• Michiel de materiaalbeheerder (rechterhand van handige Harrie) (M).
• Baloe (V).
• Teamleider scouts (M).
• De groepsbegeleider (M).
• Handige Harrie de gebouwbeheerder (M).
• Marian de lieve oma (V).
• Tamar de schele buurvrouw (V).
• Sam(antha) (explorer, roverscout, leiding, M/V).

Zijn er meer acteurs beschikbaar, dan kunnen de volgende rollen ook worden ingevuld. Deze rol kan eventueel ook opgevangen worden door de ondersteunende spelleiding of gewoon worden weggelaten.

• De vrouw van Akela (V).
• Roverscout Hoch met het boze oog (M).

Akela (M)
Akela is de teamleider bij de welpen, door zijn functie neemt hij graag het woord. Hij is zijn kampvuurdeken kwijt.
Typering: een echte Akela, leeft voor Scouting. Op zijn kampvuurdeken zitten veel bijzondere insignes, mede hierdoor is zijn kampvuurdeken heilig.
Opdracht: Scoutingmemory. Leg de kaartjes met de plaatjes naar beneden op tafel. Daarna mogen de spelers (de kinderen spelen tegen Akela) om beurten twee kaartjes om draaien. Zijn de beide afbeeldingen gelijk, dan mogen ze de kaartjes in je bezit nemen en nog een keer draaien. Zijn de afbeeldingen ongelijk, dan draai je de afbeeldingen weer naar onderen en is iemand anders aan de beurt.

De tips:

• Toen ik, nadat ik de kampvuurdeken in het welpenlokaal had gelegd, het lokaal uit liep was Baloe de mat voor de deur aan het uitkloppen. Ik vond dat wel vreemd, want dat had ze de dag ervoor ook al gedaan.
• Ik had net de kampvuurdeken in het welpenlokaal weggelegd en wilde wat gaan eten. Toen ik het lokaal verliet zag ik nog net een vrouw de hoek omgaan.
• Ik wilde gaan eten dus legde ik de deken weg in het welpenlokaal. Ik dat net gedaan toen ik iemand de hoek om hoorde gaan.

Materialen: Scoutingmemory.

Michiel de materiaalbeheerder (M)
Michiel is de rechterhand van handige Harrie en knapt alle smerige klusjes voor Harrie op. Verder heeft hij een hekel aan insignes en snapt niet waarom je ze op een kampvuurdeken zet. 
Typering: Een aso figuur. Beetje als de boevenleider in The River Wild.
Opdracht: De kamelenrace. Twee spelers vormen de kameel. De derde persoon gaat op de rug van de kameel zitten en moet de kameel over een parcours sturen. Natuurlijk is de kameel geblinddoekt.

De tips:

• Ik zat in de kampvuurkuil met de groepsbegeleider een paar pinten te drinken. We hebben onder andere wat zaken besproken en ik heb een deken van hem gekregen. Hij vroeg me die aan gebouwbeheerder te geven.
• Ik zat in de kampvuurkuil met de groepsbegeleider. We hebben een paar pinten gedronken en het ook nog even over gebouwbeheerder gehad.
• Ik zat in de kampvuurkuil met een goede vriend van me. We hebben een paar pinten gedronken en wat zaken gedaan.

Materialen: een blinddoek en eventueel wat pionnetjes.

Baloe (V)
Zij is leiding bij de welpen, goed bevriend met Akela en is heel erg nieuwsgierig. Akela wil niet dat ze aan zijn spullen komt, maar dat doet ze stiekem toch. Ze praat erg graag over van alles en nog wat.
Typering: Roddeltante.
Opdracht: Onthoudkim. Op een dienblad liggen 20 voorwerpen. De spelers mogen er een minuut naar kijken, waarna het dienblad wordt afgedekt met een doek. De spelers moeten nu zo veel mogelijk van de voorwerpen opnoemen.

De tips:

• Ik was de mat bij de deur van het welpenlokaal aan het uit kloppen. De deur stond op een kiertje en ik zag dat Akela zijn kampvuurdeken wegstopte. Tijdens het eten vertelde Akela over de nieuwe bijzondere insignes die hij er net op had genaaid.
• Ik was de mat bij de deur aan het uitkloppen en liep net weg toen ik Akela uit het welpenlokaal hoorde komen. Tijdens het eten vertelde Akela me over de kampvuurdeken.
• Ik heb de mat uitgeklopt en daarna heb ik gekookt voor Akela.

Materialen: dienblad, een doek om het dienblad af te dekken, stopwatch en allerlei (zo'n 20) kleine voorwerpen.

Teamleider scouts (M)
Is de teamleider van de scouts. Hij ziet er niet uit en heeft altijd ruzie met iedereen, behalve met de kinderen uit de buurt, waar hij erg goed mee op kan schieten. Iedere avond gaat hij eten bij zijn beste vriendin Baloe die hem de oren van de kop kletst.
Typering: iemand die goed met kinderen overweg kan, maar niet met volwassenen.
Opdracht: Dronkenrace. Ren naar de pylon. Loop er snel tien keer omheen terwijl je er een vinger op houd. Ren nu ZO SNEL MOGELIJK terug naar de groep terwijl je probeert in een rechte lijn te lopen.

De tips:

• Zoals iedere avond zat ik bij Baloe aan tafel te eten. Ze vertelde honderduit over wat ze die dag allemaal meegemaakt had. Ze vertelde me ook over een bijzondere kampvuurdeken met zeldzame insignes.
• Zoals iedere avond zat ik bij Baloe aan tafel te eten. Ze vertelde honderduit over wat ze die dag allemaal meegemaakt had. Ze vertelde me ook iets over een kampvuurdeken, maar daar begreep ik niet zo veel van.
• Zoals iedere avond zat ik bij Baloe aan tafel te eten. Ze vertelde honderduit over wat ze die dag allemaal meegemaakt had.

Materialen: 2 pylonen.

De groepsbegeleider (M)
Door zijn functie binnen de groep moet hij het goed kunnen vinden met alles en iedereen. Hij verzamelt alles wat met Scouting te maken heeft.
Typering: gladde jongen, maar dan op z'n Scoutings. Probeert de hele groep aan de nieuwe spelvisie te krijgen en snapt niet dat iemand zich aan de oude Scoutingdingen hecht.
Opdracht: Volg een kleine speurtocht naar de verborgen schat, bij voorkeur per GPS en anders in een levend doolhof.

De tips:

• Ik heb 's avonds nog een klusje gedaan voor Akela. Daar hoorde ik Baloe en met de teamleider scouts praten. Daarna ben ik naar de kampvuurkuil gegaan en heb daar meteen nog even wat zaakjes geregeld met Michiel.
• Ik heb 's avonds nog een klusje gedaan bij Akela en ben daarna naar de kampvuurkuil gegaan om een lekker biertje te pakken. Ik heb daar meteen nog even wat zaakjes geregeld met een goede vriend.
• Ik heb 's avonds nog een klusje gedaan voor Akela en ben toen de kampvuurkuil ingedoken.

Voorbereiding: een speurtochtje en een letter die aan het einde van de tocht te vinden is.

Handige Harrie; de gebouwbeheerder (M)
Dit is de gebouwbeheerder van de groep. Hij lost problemen op in en rond het gebouw. Het enige probleem is dat er bijna geen klusjes zijn, omdat het gebouw in goede staat is. Hij zoekt naar mogelijke verbeteringen.
Typering: naïef. Kan maar niet begrijpen dat er niks te klussen is in het Scoutinggebouw.
Opdracht: Speel mastermind (1) / mastermind (2) / mastermind (3) met Scoutinglogo’s. De spelers krijgen Scoutinglogo's en moeten daarmee zo snel mogelijk uitzoeken wat de geheime code van drie logo's is: welke drie logo's staan op welke volgorde? De acteur vertelt per poging hoeveel logo's goed gekozen zijn en hoeveel daarvan op de juiste plek staan.

De tips:

• Michiel gaf me die avond een stuk stof dat hij van iemand had gekocht. Hij wilde niet zeggen van wie. Ik bekeek de inhoud en die stond me wel aan.
• Ik kreeg van iemand een stuk stof. Ik bekeek de inhoud en die stond me wel aan.
• Ik kreeg van iemand een stuk stof. Het was zeker geen slecht nieuws.

Materialen: minimaal 10 duidelijk verschillende Scoutinglogo’s.

Marian de lieve oma (V)
Oma Marian is de oma van één van de scouts en surrogaatoma van alle Scoutingleden van de groep. Het is een vriendelijk oud vrouwtje waar iedereen zomaar binnen kan wandelen. Maar denk maar niet dat je er weer weg komt zonder een hapje en een drankje
Typering: de stereotype lieve oma zoals we allemaal zouden willen hebben en misschien ook wel hebben.
Opdracht: koekhappen. Probeer in zo weinig mogelijk tijd een stuk koek van de lijn te happen. De koek moet wel opgegeten worden. Elke speler moet 1 stuk eten!

De tips:

• Kampvuurdeken? Ik weet helemaal niks van een kampvuurdeken. Maar als je nog een koekje wilt, dan moet je het zeggen.

Materialen: limonade en bekertjes voor limonadepost. Tevens koekhappen, dus touw, peperkoek en waslijn.
Voorbereiding: stukken koek aan waslijn knopen en waslijn ophangen. Ranja en bekers klaar zetten.

Tamar de Schele (V)
Een beetje kribbig vrouwtje. Ze woont naast het clubhuis en vanuit haar keukenraam kijkt ze zo in het welpenlokaal in.
Typering: zo’n gluur-buurvrouw die alles van achter de gordijntjes in de gaten houdt.
Opdracht: Ruikkim. Tamar de Schele heeft weer eens pech, ze heeft 5 potjes met een stof erin te lang in het water staan weken. Het probleem is dat de labels eraf zijn gevallen. De spelers moeten geblinddoekt aan de potjes ruiken en vervolgens vertellen welke stof in welk potje zit.

De tips:

• Ik stond mij aan te kleden. Ik keek toevallig naar buiten en zag een man in het welpenlokaal bij een deken. Maar het was Akela niet.
• Ik stond mij aan te kleden. Ik keek toevallig naar buiten en zag iemand in het welpenlokaal. Maar het was Akela niet.
• Ik stond mij aan te kleden. Ik keek toevallig naar buiten en zag iemand lopen.

Materialen: vijf potjes of flesjes met een of andere stof (azijn, water, knoflook, ui, etc.) Ook is een blinddoek nodig.

Sam(antha) (M/V)
Sam(antha) is een explorer, roverscout of leiding. Hij/zij is altijd met hout en touw bezig en is een genie op het gebied van pionieren.
Typering: een enthousiaste en spontane jonge man / vrouw.

Opdracht: mini pionieren pionieren, mini speeltuin pionieren, dasingen maken of sleutelhangers knopen.

De tips:

• Er rende een man voorbij die zomaar mijn bos touw in de war schopte.

Materialen: bamboestokjes met vliegertouw of sleutelhangers met touw + voorbeeldjes.

Extra vossen

Zijn er meer mensen beschikbaar, dan kunnen deze rollen ook worden ingevuld. Deze rollen kunnen eventueel ook opgevangen worden door de 2e en 3e spelleiding.

De vrouw van Akela (V)
De vrouw van het Akela hangt een beetje rond het clubhuis. Als er een groepje bij de vrouw van Akela komt en haar een dropje aanbiedt, dan krijgen ze de volgende tip:

• De dader is een man.

Roverscout Hoch met het boze oog (M)
Hoch met het boze oog is een roverscout die zich kleed in Gothicstijl en nogal onbetrouwbaar is. Hij heeft op zijn gezicht een 3e oog op zijn gezicht getekend. Soms is het waar wat hij zegt en soms ook niet. Als er een groepje bij Hoch komt, mogen ze hem niet aankijken, daar kan Hoch namelijk niet tegen en begint hij dus te liegen. Als een groepje het door heeft krijgen ze de volgende tip:

• Sam(atha) heeft er niets mee te maken.

De ontknoping

Na het spelen van dit actieve deel van het spel, wordt het spel uitgespeeld. Er mag gerust enkele uren tussen het actieve spel en het uitspelen zitten! De spelers en vossen zitten bij elkaar en de spelleider vertelt eventueel het verhaal opnieuw. Dan worden de spelers gevraagd wie zij denken dat het heeft gedaan. De genoemde vossen worden naar voren gehaald, waarbij ze direct in hun rol springen. Drie verdachten naar voren halen is in principe al voldoende. Zodra de vossen naar voren zijn geroepen, mag ieder groepje nog een vraag stellen aan de vos. Alle andere groepjes luisteren. Daarna wordt geïnventariseerd wie de spelers denken dat het heeft gedaan. De vossen spelen wie-van-de-drie en uiteindelijk staat de echte dader op.

De oplossing

Baloe heeft in het welpenlokaal gezien dat Akela zijn kampvuurdeken aan de kant legde. Toen Akela opkeek ging Baloe snel weg. 's Avonds, tijdens het eten, vertelde Akela aan Baloe over de bijzondere en unieke insignes op zijn kampvuurdeken. De teamleider van de scouts kwam wat later op de avond eten en Baloe vertelde hem wat ze had gezien in het welpenlokaal. De groepsbegeleider was op dat moment ook in het Scoutinggebouw en vangt het gesprek tussen Baloe en de teamleider van de scouts op. Hij bedenkt zich geen moment en haalt de kampvuurdeken uit het welpenlokaal. Deze kampvuurdeken weet hij voor veel geld aan Michiel de materiaalmeester te verkopen. Michiel geeft de kampvuurdeken op zijn beurt aan Handige Harrie, de materiaalmeester, want Harrie zag het wel zitten om zoveel bijzondere Scoutinginsignes te hebben. Iedereen zou dan bij hem bijzondere insignes kunnen kopen. De groepsbegeleider is dus de dader, maar Michiel de materiaalbeheerder en Harrie de gebouwbeheerder gaan ook niet helemaal vrijuit.

Voorbereidingstijd

De kleine spelletjes zorgen er voor dat er veel voorbereidingstijd nodig is. Reken voor 1 persoon ten minste 2 tot 3 uur. Hoe meer mensen hun handen uit de mouwen steken (en daar zijn scouts goed in) hoe sneller het opbouwen naruurlijk gaat. De voorkeur gaat uit dat iedereen zijn eigen spelletje voorbereid, de spelleider(s) zorgt voor de overkoepelende materialen zoals de hints, de plattegrond en de paspoorten.

Benodigd materiaal

Voor het algemene spel heb je de volgende materialen nodig:

• Kaart van het speelterrein; hierop staan alle vossen ingeschreven.
• Paspoorten van elke vos (hierin staat naam, typering en eventueel een pasfoto).

Materialen voor de jeugdleden (per groepje):

• Envelop waar ze de oplossingen in kunnen doen.
• Evt. dropjes / snoepjes voor extra vos en / of tijdens het spel.

Materialen voor de vossen (algemeen):

• Aankleding eigen vos (denk aan bijvoorbeeld correcte uniform + horde totem bij Akela, pionier materiaal bij de explorer, enz.).
• De tips / aanwijzingen om aan de spelers te kunnen uitdelen.

Materialen per vos (individueel):

• Akela (M):
  • Scoutingmemory.
  • Eventueel een tafel met wat stoelen.
• Michiel de materiaalbeheerder (rechterhand van handige Harrie, M):
  • Een blinddoek.
  • Eventueel wat pionnetjes.
• Baloe (V):
  • Dienblad.
  • Een theedoek om het dienblad af te dekken.
  • Allerlei (zo'n 20) kleine voorwerpen.
• Teamleider scouts (V):
  • 2 pionnen.
• De groepsbegeleider (M):
  • Speurtochtje met bijbehorende materialen bijv. kompas / kaarthoekmeter / GPS.
• Handige Harrie; de gebouwbeheerder (M):
  • Minimaal 10 duidelijk verschillende Scoutinglogo’s.
  • Uitleg mastermind.
• Marian de lieve oma (V):
  • Limonade en bekertjes.
  • Touw, peperkoek en waslijn.
• Tamar de Schele (V):
  • Vijf potjes of flesjes met een of andere stof (azijn, water, knoflook, ui, etc.).
  • Blinddoek of das.
• Sam(antha) de explorer (M/V):
  • Bamboestokjes en vliegertouw, of;
  • Sleutelhanger knoopspullen.
• De vrouw van Akela (V):
  • De groepjes moeten drop / snoep bij zich hebben.
• Roverscout Hoch met het boze oog (M):
  • Smink voor het derde oog.

Tips

• Het spel moet vlot starten. Geef ieder groepje een willekeurig paspoort om te beginnen. Leg de resterende paspoorten op de goede plek van het speelbord. Pas als groepjes terugkomen, kunnen ze kiezen uit een nieuw paspoort
• De ondersteunende spelleiders delen de groepjes in en lopen rond gedurende het spel om de vossen te helpen waar nodig of om de groepjes aan te wijzen waar ze de vossen kunnen vinden. Eventueel kunnen zij als extra taak de reservevossen zijn.
• Zorg ervoor dat alle vossen weten wat ze moeten doen en waar ze op het terrein moeten staan en zorg dat bij hen ook hun eigen spel duidelijk is.
• Let op: de kleine spelletjes vergen intensieve voorbereiding. Als de vossen zelf zorgdragen voor de opbouw van hun eigen spel, dan valt de voorbereidingstijd een flinke tijd terug te dringen en moeten er alleen algemene zaken geregeld worden.
• Het is heel leuk als de vossen proberen zich een beetje uit te dossen in hun rol. Akela zit bijvoorbeeld strak in uniform en heeft de hordetotum bijzich. De materiaalbeheerder rommelt in de berging / controleert bijvoorbeeld een kampkist / de explorer is aan het knopen enz. 
• De vossen moeten goed weten waar hun plaats is op het speelveld, om te voorkomen dat groepjes spelers gaan dwalen.
• Bij groepen met grote leeftijdsspreiding (bevers, welpen, scouts en explo's), kies er dan voor om de verschillende speltakken gelijkmatig over de groepjes te verdelen.
• Dit spel heeft 1 nadeel: binnen een groep kun je het maximaal maar 1 keer in de 4 tot 5 jaar spelen. Dit in verband met de aanwijzingen (jeugdleden onthouden wie de dader was). De enigste andere optie is: verhaalllijn,+ getuigenverklaringen (iets) veranderen / ombouwen.
• Zorg ervoor dat de spelleiding (mobiel) contact kan hebben met alle vossen.
• Spreek een eindtijd af met de vossen, zodat het spel niet eeuwig door kan gaan. Als de vossen weten hoeveel groepjes er zijn weten ze wanneer ze iedereen gehad hebben en wanneer ze hun post weer kunnen afbreken.
• Dit spel kan bijvoorbeeld vanuit een informatiestand / open dag in het winkelcentrum gespeeld worden, mogelijke nieuwe jeugdleden kunnen dan meteen aanschuiven.
• Dit spel kan ook daadwerkelijk uitgespeeld worden rond groepsmaaltijden zoals: boerenkoolmaaltijd of de eindbarbecue en dan gespeeld met alle jeugdleden, bestuur en ouders.
• Er zijn meerdere varianten uitgewerkt, zoals: De mysterieuze moord op de bakker, Levend Junglecluedo (voor welpen, gebaseerd op junglebook figuren), Moord op het water, een moord diner zelf organiseren (16 +, twee verhaal lijnen en 8 tot 12 + spelers), het mysterie van Bobby, Sinterklaas cluedo en Mc Cormick (kampverhaal).