Waarom / doel van de activiteit
- De stereotypen en vooroordelen van elke deelnemer over andere mensen en over minderheden blootleggen, alsook de beelden en associaties die de tekst oproept.
- Nadenken over het beeld dat de verschillende deelnemers hebben van de minderheden.
- Zelfbewustzijn creëren over de grenzen van verdraagzaamheid.
- De verschillende waarden en stereotypen van de deelnemers met elkaar confronteren.
Beschrijving van de activiteit
Instructies
- Geef elke persoon een kopie van het scenario.
- Beschrijf in het kort het scenario en vraag hen de beschrijvingen voor te lezen van de mensen die meereizen met de trein.
- Vraag nu iedereen individueel drie mensen uit te kiezen met wie ze het liefst samen zouden reizen en drie met wie ze het minst graag samen zouden reizen.
- Als iedereen hiermee klaar is, vraag hen dan om in kleine groepjes van 4 tot 5 personen:
- hun persoonlijke keuzes te overlopen, met de redenen ervoor,
- hun keuzes en redenen te controleren op gelijkenissen
- na consensus een gemeenschappelijke lijst op te stellen (van drie ‘plussen’ en drie ‘minnen’).
- Vraag in een plenair gedeelte elke groep hun conclusies voor te stellen, inclusief de redenen voor hun gemeenschappelijke keuzes. Ze moeten ook vertellen over welke “gevallen” er het meest discussie was in de groep.
Verslag en evaluatie
De informatie-uitwisseling en de discussie zullen gebaseerd zijn op de verslagen van de groepen. De verschillende resultaten vergelijken is een goede manier om de discussie op gang te brengen.
Je kan verder gaan met vragen zoals:
- Hoe realistisch zijn de voorgestelde situaties?
- Heeft iemand van de groep een dergelijke situatie al in het echt meegemaakt?
- Wat waren de belangrijkste factoren bij je persoonlijke beslissingen?
- Als de groep er niet in slaagde om gemeenschappelijke beslissingen te nemen, waarom dan? Wat was het moeilijkst? Welke factoren beletten je om tot een consensus te komen?
- Hoe zou het zijn om zelf in een situatie te zitten waarin niemand met jou een treincoupé wil delen?
Het scenario
Je gaat aan boord van de “Deer Valley Express” voor een treinrit van een week van Lissabon naar Moskou. Je reist in een slaapcoupé die je moet delen met drie andere mensen. Met welke drie van de volgende passagiers verkies je de coupé te delen?
- Een Servische soldaat uit Bosnië.
- Een zwaarlijvige, Zwitserse beursspeculant.
- Een Italiaanse diskjockey die veel dollars blijkt mee te hebben.
- Een Zuid-Afrikaanse vrouw die lederproducten verkoopt.
- Een jonge seropositieve artiest.
- Een Roma-man (zigeuner of rondtrekkende) uit Hongarije die juist uit de gevangenis is vrijgekomen.
- Een Baskische nationalist die regelmatig naar Rusland reist.
- Een Duitse rapper met een heel alternatieve levensstijl.
- Een blinde, Oostenrijkse accordeonspeler.
- Een Oekraïense student die niet naar huis wil gaan.
- Een Roemeense vrouw van middelbare leeftijd die geen visum heeft en met een 1-jarig kind op haar arm reist.
- Een Duitse hard-line en agressieve feministe.
- Een Zweedse skinhead die duidelijk onder de invloed van alcohol is.
- Een worstelaar uit Belfast die klaarblijkelijk naar een voetbalmatch gaat.
- Een Poolse prostitué uit Berlijn.
- Een Franse boer die alleen maar Frans spreekt en een mand sterk ruikende kaas met zich meedraagt.
- Een Koerdische vluchteling die in Duitsland woont en die vanuit Libië op de terugweg is.
Instructies
- Selecteer eerst individueel de drie mensen met wie je het liefst zou willen reizen en dan de drie met wie je het minst graag zou willen reizen. Je krijgt een kwartiertje om dit te doen.
- Ga in groepjes zitten en overloop samen je keuzes van de drie “beste” en de 3 “slechtste” reisgezellen, en discussieer in groep over de redenen die tot je beslissingen leidden.
- Probeer dan tot een consensus te komen over een gemeenschappelijke lijst van de drie meest favoriete en de drie minst favoriete reisgezellen. Je hebt 45 minuten voor dit deel van de activiteit.
- In een plenaire sessie stelt elke groep haar beslissingen voor, gevolgd door een informatiesessie en een evaluatie van de oefening.
Tips algemeen
- Hou er rekening mee dat de lijst van passagiers zeer lang is en dat dit het moeilijker maakt voor de groep om tot een gemeenschappelijke keuze te komen, daarom zou je misschien ook meer tijd moeten uittrekken voor zowel het individuele als het groepsgedeelte. Als je wil, kan je de lijst tot een maximum van 10-14 passagiers terugbrengen en aanpassen aan de plaatselijke of nationale situatie van de groep waarmee je werkt. Het is zeer belangrijk dat de beschrijvingen van de passagiers overeenkomen met de minderheden die bekend zijn bij de groep, inclusief “verborgen” minderheden zoals homoseksuelen, gehandicapten, seropositieve mensen, en zo verder.
- In veel gevallen zullen de groepen er niet in slagen een gemeenschappelijke lijst samen te stellen. Benadruk dit aspect van de activiteit niet teveel omdat dit misschien kan leiden tot een valse consensus. Het is even interessant om te checken waarom het zo moeilijk is tot een consensus te komen.
- Het is belangrijk ieders mening te respecteren en de persoonlijke standpunten van de mensen niet aan te vallen. Als sommige keuzes twijfelachtig lijken, is het beter om de redenen te bespreken die tot een bepaalde keuze leidden, eerder dan persoonlijke beslissingen in vraag te stellen. Zowel de deelnemers als jij, de begeleider, zullen in feite in moeilijke posities zitten: het ligt voor de hand dat deze oefening kan uitdraaien op een veroordelingssessie! Laat daarom niet toe dat de discussie evolueert tot een discussie rond “wie er de minste vooroordelen heeft”, maar werk eerder rond het feit dat we állemaal vooroordelen hebben.
- Daarnaast is het een heel belangrijk discussie- en studiepunt dat de beschrijving van de passagiers heel beknopt is. We weten maar weinig over de persoonlijkheid en de achtergrond van die mensen. Maar is dat niet de manier waarop we meestal reageren bij informatie in nieuwsbladen en televisie, in gesprekken, of wanneer we mensen voor de eerste keer ontmoeten?
- Deze activiteit kan vervolgd worden met een andere activiteit die ook beeldvorming behandelt zoals bijv. ‘Eerste indrukken’