Waarom / doel van de activiteit

De natuur helpen door zaden te verzamelen en bloemen te zaaien.

Beschrijving van de activiteit

De wilde bij is in gevaar: de helft van alle 358 soorten is bedreigd. De grootste bedreiging van de wilde bij is gebrek aan voedsel en nestgelegenheid. Dit is een direct gevolg van de intensieve grootschalige landbouw, de verstedelijking en het strakker en efficiënter beheer van ons groen. En dat terwijl ze heel belangrijk zijn voor onze voedselvoorziening. Tachtig procent van onze eetbare gewassen is namelijk afhankelijk van bestuiving door bijen en andere insecten!

Aan planten en bomen die bloemen hebben gehad, vind je in het najaar zaden. De zaadjes zitten op de plek waar de bloem gezeten heeft. Vaak zie je de zaadjes zo zitten en soms zitten ze verstopt in een vrucht, zoals de vele kleine pitjes in een braam. Ook noten zijn zaden. Uit een enkel zaadje kan weer een hele nieuwe plant groeien. In het najaar zijn er volop zaden te vinden. Bewaar de zaden in zelfgemaakte zakjes om in het voorjaar te zaaien.

Daarnaast zijn bloemen zijn niet alleen kleurrijk en prachtig om te zien, ze zijn ook belangrijk voor de biodiversiteit. Bijen, hommels en vlinders hebben bloemen nodig voor het stuifmeel en de nectar. Bijen zijn heel belangrijk bij bestuiving van de bloemen van onze voedselgewassen, zoals appels en aardbeien. Het maken en gooien van zaadbommetjes is een leuke activiteit voor de kinderen die ook nog eens erg nuttig is. Je kunt met de kinderen ook bloembollen planten: tot en met juni kun je zomerbloeiers planten zoals dahlia’s. Nog belangrijker is het om vanaf september voorjaarsbloeiers te planten, zoals krokussen en narcissen, omdat er in het vroege voorjaar weinig andere bloemen zijn en de bijen dan echt honger hebben. Help de bijen en vlinders, maak zaadbommen en gooi ze op saaie stukjes grond,die wel wat kleur en vrolijkheid kunnen gebruiken.

Wil jij bijdragen aan een fijne leefomgeving voor de wilde bij en ze helpen aan voedsel? Maak dan zaad zakjes en zaadbommen!

Steek je handen uit de mouwen en zorg dat de bij altijd wat te snacken heeft in je buurt. Haal de volgende benodigdheden in huis hebt en volg het stappenplan. Wie weet kun je binnenkort (veel) wilde bijen in je omgeving spotten. Zet 'm op!

Activiteit 1: Zaadzakjes maken

Ga naar buiten op zoek naar plantenzaden. Laat de scouts zelf ontdekken waar de zaden van een plant zitten en hoe deze eruit zien. Dat is bij elke plant weer anders. Neem een klein takje met bladeren / bloemen / zaad van de plant mee, zodat bij het clubhuis het zaad eruit kan worden gehaald en kan worden opgezocht hoe de plant heet.

Laat enkele zaden zien die erg leuk zijn om te ontdekken:

• Het zaad van reuzenbalsemien: als je een rijpe zaaddoos aanraakt springt het zaad eruit. De zaadjes zijn eetbaar en smaken naar pistachenootjes.
• Klaprozen hebben strooibussen met maanzaad erin. Als je met de strooibus schudt hoor je de zaadjes rollen.
• Het zaad van een paardenbloem kun je wegblazen, de zaadjes zweven weg aan kleine parapluutjes.
• Gooi de gevleugelde zaadjes van een esdoorn in de lucht, ze komen als een helikopter naar beneden.
• Laat een braam of een framboos proeven, de pitjes die je proeft zijn de zaadjes.

Vraag de scouts hoe de gevonden zaden worden verspreid, zodat het zaad op een andere plek kan ontkiemen: door de wind, door water, door dieren of door een eigen mechanisme (katapult of strooitechniek).

De scouts zoeken (op internet) op wat de naam is van de planten waar ze zaad van meegenomen hebben.

Vervolgens maken ze per zaadsoort mooie papieren zakjes met de naam van de soort erop. Neem het sjabloon over en knip uit. Plak 3 zijden dicht en laat de bovenkant open. Teken of plak een plaatje van de bloem, plant of boom op het zakje.

Droog de zaden en bewaar de zaden gedurende de winter droog, koel en donker in de zakjes. In het voorjaar kunnen de zaadjes gezaaid worden.

Activiteit 2: Zaad bommen

Meng de kleimineralen, tuinaarde en bloemzaden goed door elkaar in een emmer. Maak het mengsel plakkerig door er steeds een beetje water bij te doen. Laat de scouts bommetjes kleien van ongeveer 3 cm, niet groter anders komen de binnenste zaden niet uit. De scouts krijgen er lekker vieze handen van.

Maak een wandeling en laat de scouts de bommen gooien in bermen en groenstroken, als cadeautje voor de bijen en vlinders. Het is ook een cadeautje voor de buurt, want wie houdt er nu niet van bloemen?

Ga met de scouts kijken bij bloemen waar bijen en vlinders actief zijn. Laat de scouts een bij of vlinder volgen en bekijken hoe deze de nectar en stuifmeel uit de bloemen haalt en van bloem tot bloem vliegt.

Als je klaver ziet staan, kun je de scouts een piepklein beetje nectar laten proeven. Pluk een kroonblaadje van de klaverbloem en schuif voorzichtig met je tanden uit het onderste ronde holle stukje de nectar eruit op je tong. Ook leuk om naar klavertjes vier te zoeken… al kom je die in Nederland zelden tegen.

Benodigd materiaal

Activiteit 1

Een bakje om zaden te verzamelen, papier, schaar, plakstift, stiften of kleurpotloden

Activiteit 2

Kleimineralen, tuinaarde, biologische bloemzaden, emmer, water eventueel de uitleg gelamineerd

Tips

• Deze activiteit is goed te combineren met het maken van een bijenhotel / insectenhotel.
• Welke bloemen zijn geschikt voor bijen? Groot kaasjeskruid • Boekweit • Dille • Gele mosterd • Goudsbloem • Groot kaasjeskruid • Grote kattenstaart • Juffertje in het groen • Klaproos • Komkommerkruid • Korenbloem • Koriander • Lavendel • Phacelia • Sint Janskruid • Veldsalie • Zomeraster • Zonnebloem
• Deze activiteit heeft betrekking op het duurzame ontwikkelingsdoel: Doel 15 Herstel ecosystemen en behoud biodiversiteit.
• Gebruik biologische zaden. Bij de productie hiervan is geen bestrijdingsmiddel gebruikt. Restjes hiervan maken de zaden giftig voor wilde bijen.
• Neem zaden van planten die op verschillende momenten van het jaar bloeien.
• Geef de zaadbommen cadeau! Versier de eierdoos en plak er bijvoorbeeld plaatjes op van de bloemen die er uit zullen komen.