Waarom / doel van de activiteit

Explorers stimuleren om na te denken over rechten en verantwoordelijkheden.
Laten aanvoelen dat rechten gelden voor iedereen.

Beschrijving van de activiteit

Vraag de explorers: ‘Wat kan er gedaan worden om er voor te zorgen dat ieder van jullie zich gelukkig en veilig voelt in deze afdeling?’

De explorers werken eerst individueel: ze zoeken vijf zaken waarvan zij denken dat ze zouden kunnen helpen. Deze schrijven ze op of tekenen ze.
Hierna vormen ze paren. Ze stellen aan elkaar voor wat ze gevonden hebben en proberen een gezamenlijke keuze van 5 dingen te maken.
Tenslotte gaan ze per 4 samen zitten, overlopen de keuzelijst van de twee paren, en maken een nieuwe uiteindelijke keuze van 5 items. Sterke leerlingen kunnen tot tien items bedenken.
Nu kan er vanuit de verschillende groepjes een lijst voor de afdeling gemaakt worden.

Na de discussie over wat nodig is om een gelukkige en veilige afdeling te creeëren, legt je als spelleider (begeleiding, maar kan ook explorer zijn) het volgende uit:
“Iedereen heeft het recht om zich veilig en gelukkig te voelen op school. Een recht is iets wat je bezit, gewoon omdat je een mens bent. Je hoeft daar niets voor te doen om dat te verdienen of te krijgen. Bedenk wel: Iedereen beschikt over dezelfde rechten. Als het een recht is voor jou, is dat ook een recht voor ieder ander. Niemand verdient een recht méér dan iemand anders. Als we onze rechten gebruiken, mogen we daarbij geen inbreuk plegen op de rechten van anderen. Bijvoorbeeld: je hebt wel recht op informatie, maar je mag niet zomaar in het dagboek van je vriend lezen, want dan overtreedt je zijn recht op privacy. We moeten dus, in alles wat we doen, aandacht hebben voor de rechten van anderen. Dat is de verantwoordelijkheid van ieder van ons.”

Dan kunnen de explorers de samen gemaakte lijst, opnieuw bekijken en kan je volgende vragen behandelen in een groepsgesprek:

• Als we deze rechten hebben, wat zijn dan onze verantwoordelijkheden?
• Hoe kunnen we vermijden om de rechten van anderen te overtreden?
• Hoe kunnen we helpen om de rechten van anderen te beschermen?
• Zijn er verschillen tussen de rechten en verantwoordelijkheden van leerkrachten (en andere volwassenen) en die van kinderen?
• Wanneer worden sommige rechten met de voeten getreden?
• Zoek voorbeelden uit je eigen leven, uit de wereld rond jou, uit het nieuws ...
• Waarom gedragen sommige mensen zich zo?
• Hoe voelt het als iemand jouw rechten niet eerbiedigt?
• Hoe voelt het als je met iets moet stoppen dat je graag doet, omdat je daarbij de rechten van een ander overtreedt?

Bronvermelding: Recht in de roos

Benodigd materiaal

Papier en pen voor elke explorer

Veiligheid

Het spreekt voor zich dat sociale veiligheid bij zo'n onderwerp van essentieel belang is. Er zijn geen foute antwoorden en iedereen heeft de kans om zijn zegje te doen, zonder dat hij/zij daarop wordt beoordeeld.

Tips

• De afdeling zou ook een lijst kunnen opstellen van verantwoordelijkheden die horen bij hun lijst met rechten.
  Je kunt de lijst met rechten en verantwoordelijkheden als ‘handvest’ van de afdeling gebruiken, ze mooi in het groot printen, ze te laten ondertekenen door de hele afdeling en dan dit document op een belangrijke plaats in het lokaal op te hangen.
• Voor sommige groepen is het nodig om eerst kort met de hele groep te brainstormen over de eerste vraag - onder leiding van de spelleider - en zo tot een lijst van rechten te komen.