Beschrijving van de activiteit

Om muziek te maken kun je heel veel verschillende voorwerpen gebruiken. Het hoeven echt geen dure instrumenten te zijn, die je in de winkel moet kopen. Ook in Zuid Afrika maak je de meeste instrumenten zelf. De krijgers van de San, een Afrikaanse stam, rijgen bijvoorbeeld zaden aan draad en binden dit om hun enkels. Tijdens het dansen maakt dit dan een ratelend geluid. Ook plaatsen ze hun boog in een klankkast, zoals een kalebas, en slaan op de snaar van de boog met een stok. Tegenwoordig gebruiken ze ook blikjes als klankkast en koperdraad als snaar.

De Khoikhoi hebben een soort rieten fluiten, waarop ze blazen als op een panfluit. Iedere muzikant heeft een verschillende fluit en blaast op het afgesproken moment de daarbij behorende toon. Hieronder staan een aantal voorbeelden van andere instrumenten die eenvoudig met goedkoop materiaal te maken zijn. Denk ook zelf eens na wat je allemaal kan gebruiken als instrument en stel je eigen orkest samen.

Hand piano

Je zaagt uit de houten plank een eivorm zoals op de tekening en je maakt in het brede deel een gat met een doorsnede van 3 cm. Knip 5 stukken spaak, van 8, 7, 6, 5 en 4 cm voor de snaren. Deze bevestig je ieder met 2 krammen op het houten plankje, boven het klankgat. Schuif nu onder deze snaren, aan de kant van het gat waar je de snaren bevestigd hebt nog een stuk ijzerdraad van 6 cm lang, zodat de 5 snaren een beetje omhoog komen te staan. Hierna zaag je een klein stukje uit de zijkant van de kokosnoot. Als je dat stukje nu met de open kant tegen het plankje legt, moet de uitgezaagde opening net voorbij het klankgat komen en wijzen in de richting van de snaren. Plak de kokosnoot nu met houtlijm vast en klaar is je handpiano.

Schuddoos of schudkoker

Je doet de bonen, stenen, erwten of kralen in het doosje, de wc-rol of het stukje pvc-buis. Je kunt de laatste afsluiten door met een elastiekje een stukje stof op de uiteinden vast te maken. Door verschillende formaten te gebruiken en ze met verschillende materialen te vullen krijg je verschillende geluiden. Beplak of beschilder de instrumenten en klaar is Kees!

Een Afrikaanse trommel

Haal eerst de boven en onderkant uit het blikje. Je maakt een gat in de zijkant, zodat het houten stokje er net in past en goed vast zit. Maak dan in de zijkant van het blikje twee gaatjes, aan iedere kant van het stokje één. Hier haal je beide koordjes doorheen. Aan de binnenkant maak je een knoop, zodat de touwtjes niet meer los kunnen schieten. Maak aan beide uiteinden een kraal vast. Bespan nu de boven- en onderkant van het blik met een stuk ballon en maak ze vast met de elastiekjes. Door de trommel nu op en neer te bewegen en te draaien komen de kralen op de trommelvellen, waardoor je muziek krijgt.

Een ribbelstok

Je zaagt over breedte van de stok kleine inkepingen in het hout. Rasp hierover met de spijker of het kleiner stokje. Je kunt het handvat mooi bewerken en beschilderen.

Een flessenorgel

Je hangt de flessen op aan een touw. Gebruik dan het stokje om tegen de flessen te slaan en zo een orgelconcert te kunnen geven.

Een paleida

Je slaat de kroonkurken met de hamer plat. Hierna maak je met behulp van een spijker een gaatje in de kroonkurken. Rijg nu de kroonkurken per 4 aan de spijker en bevestig deze aan de zijkant van het houten latje, drie spijkers aan elke kant. Laat de onder- kant van het latje vrij zodat je dit als handvat kan gebruiken. Eventueel kun je hierna de rammelaar mooi beschilderen.

Een schellenraam

Je slaat de kroonkurken met een hamer plat. Hierna maak je er met de spijker gaten in, die groter zijn dan het ijzerdraad. Rijg een groot aantal kroonkurken op het ijzerdraad en buig het daarna tot een hoepel. Je windt de stukken draad aan elkaar, zodat ze vast zitten. Maak hier het handvat door het om elkaar gewonden draad met tape te omwinden of door er een stuk rubberen slang over te schuiven.

Benodigd materiaal

Hand piano

• Een houten plankje van 1 cm dik en 20 bij 15 cm,
• stevig ijzerdraad -bijvoorbeeld oude fietsspaken-,
• een halve kokosnoot,
• 10 krammetjes,
• een hamer,
• een figuurzaag,
• een boor of handboor,
• houtlijm en een draadtang.

Schuddoos of schudkoker

• Kartonnen doosjes, blikjes, wc-rollen of stukjes pvc buis,
• een stukje stof,
• elastiekjes
• kleine steentjes, bonen, erwten, kralen of rijst.

Een Afrikaanse trommel

• Een laag ananasblikje,
• 2 ballonnen,
• een houten stokje met een doorsnede van 12mm en 20 cm lang,
• 2 elastiekjes,
• een nylon koord van 2 x 13,5 cm
• 2 kralen.

Een ribbelstok

• Een stok, bijvoorbeeld een stuk bezemsteel of bamboe,
• een zaag,
• een grote spijker of een houten stokje.

Een flessenorgel

• Minimaal 4 glazen flessen, elk gevuld met een verschillende hoeveelheid water,
• touw
• een stokje

Een paleida

• Een houten lat van 30 cm lang en 3 cm breed,
• spijkers,
• 24 kroonkurken
• een hamer.

Een schellenraam

• Dik ijzerdraad,
• kroonkurken,
• een hamer, een dikke spijker -dikker dan het ijzerdraad-,
• een stukje rubberen slang of tape

Veiligheid

Zorg ervoor dat je veilig met het gereedschap omgaat. Zet voor de zekerheid een EHBO-trommel in de buurt

Tips

Maak tijdens een opkomst de instrumenten en geef aan het einde van de opkomst een optreden