Waarom / doel van de activiteit

Nog even en dan zijn de bomen weer getooid in schitterende herfstkleuren, om vervolgens alle prachtig gekleurde bladeren te laten vallen. Wat is er overgebleven van de kleurige blaadjes van vorige herfst? Een activiteit over voedselkringloop.

Beschrijving van de activiteit

In de herfst vallen de bladeren zodat de bomen in de winter niet uitdrogen als de boomwortels geen water meer kunnen opnemen uit de koude bodem. Als je nu naar de bomen om je heen kijkt, dan zie je dat er een enorme berg bladeren naar beneden gaat komen. Wat gebeurt er als die bladeren gewoon blijven liggen, wordt de laag met bladeren op de grond dan elk jaar dikker en dikker?

Ga eens met de scouts kijken onder bomen naar de afgevallen bladeren van vorige herfst, nu een jaar later. Hoe zien die bladeren eruit? Is het een dik bladerendek? Zie je ook bladeren liggen van het jaar daarvoor en van nog ouder? Hoe zien die bladeren eruit? Kun je zien dat blaadjes verrotten, verteren, vergaan? Leg uit dat dorre bladeren een belangrijk onderdeel zijn van de voedselkringloop, dat alles wordt afgebroken en uiteenvalt in voedingstoffen. De laag met bladeren wordt dus niet elk jaar dikker.

Bekijk ook een dode omgevallen boom. Wat maakt dat de boom uiteindelijk vergaat? Laat minimaal 3 organismen zoeken die de boom aan het afbreken zijn (bv. schimmels, insecten, mossen, bacteriën, planten, spechten).

Laat in tweetallen zoeken naar bodemdiertjes die helpen de plantenresten af te breken en die in feite de opruimers zijn van het bos. Ze leven in de strooisellaag en in dode omgevallen bomen. Geef elk tweetal een loeppotje en vraag 5 verschillende soorten bodemdieren te zoeken, doe van elk 1 in het loeppotje om eens goed te bekijken.

De scouts laten de diertjes weer vrij door middel van een kring-loop spel (letterlijk). Elk tweetal trekt een binnenkring en een buitenkring op een gladde ondergrond. Kijk nog eens goed naar de diertjes in het potje en kies allebei een winnaar. Zet vervolgens voorzichtig alle 5 de diertjes in de binnenkring. Het diertje dat als eerste uit de buitenkring loopt heeft gewonnen. Wie had de winnaar geraden?

Wat deden de diertjes toen ze los werden gelaten? Waar gingen de diertjes heen? Liepen ze langzaam of zochten ze razendsnel een veilig plekje? Waarom is dat denk je? Als de diertjes doodgaan, komen ze dan ook in de kringloop van de boom terecht?

Bespreek met de scouts het principe van de voedselkringloop van een boom. In de natuur wordt alles opnieuw gebruikt, er gaat niets verloren. Mensen produceren een enorme afvalberg. Brainstorm hoe de leerlingen zelf beter gebruik zouden kunnen maken van het kringloop principe.

Benodigd materiaal

• Strooisellaag onder bomen,
• Loeppotjes

Tips

Deze activiteit heeft betrekking op het duurzame ontwikkelingsdoel: Doel 15 Herstel ecosystemen en behoud biodiversiteit.