Waarom / doel van de activiteit

Een hoorspel is een vorm van drama, waarbij uitsluitend gebruik wordt gemaakt van geluid. De meeste hoorspelen worden dan ook voor het medium radio gemaakt. Vandaar dat het hoorspel ook wel radiodrama of radiotoneel genoemd wordt.

Beschrijving van de activiteit

Een hoorspel maken is een creatieve activiteit waarbij de jeugdleden zelf gaan ontdekken hoe ze een verhaal kunnen overbrengen met enkel geluid. Ze gaan een verhaal schrijven en dit vervolgens opnemen met bijbehorende geluiden.

In kleine groepjes ontdekken ze de verschillende geluiden die verschillende voorwerpen maken. Vervolgens gaan ze in groepjes aan de slag om een scenario te schrijven en dit met geluiden aan te vullen. De kinderen maken uiteindelijk zelf een hoorspel met een duidelijk verhaallijn.

Vertel de jeurgdleden dat vroeger, toen er nog (bijna) geen televisie was, hoorspelen op de radio werden opgevoerd. Mensen luisterden naar een verhaal. Het verhaal werd begeleid door geluiden. Bijvoorbeeld het geluid van de wind die hard waait in het verhaal of het geluid van een bel als iemand aanbelt.

Om het hoorspel verhaal te kunnen maken kan je gebruik maken van de microfoon in een telefoon of computer. Ook kan je een externe microfoon aansluiten en deze gebruiken. Laat je niet tegenhouden door de techniek. Het hoeft allemaal niet perfect te zijn.

Verdeel alle jeugdleden in ploegen of groepjes van 3 tot 5 jeugdleden. In deze groepjes gaan ze een verhaal verzinnen en hier een script voor schrijven. Het hoorspel mag maximaal 10 minuten lang worden. Als het verhaal af is mogen ze, eventueel na goedkeuring, aan de slag gaan met het opnemen van het verhaal en de bijbehorende geluiden.

Als de verteller van het verhaal en alle geluiden zijn opgenomen kan het verhaal op de computer gemonteerd worden.

Tot slot mogen alle groepjes hun eigen hoorspel laten horen aan de andere kinderen. Wie vond welk verhaal het spannendste en waarom? Wat was het mooiste verhaal? Het knapste gemaakt?

Variaties:

• Laat ieder groepje een script schrijven en laat een ander groepje het hoorspel bij het script maken. Zo worden de kinderen uitgedaagd om binnen de lijntjes van het verhaal wel hun creativiteit te gebruiken om bijbehorende geluiden te verzinnen.
• Het geschreven verhaal kan ook verfilmd worden. Met filmen moet je opeens aan hele andere dingen denken. Bijv.: licht, montage, decor, kleding, effecten etc.

Voorbeeld verhaal: Sint Joris en de Draak

Rolverdeling

• VERTELLER – vertelt het verhaal, doet soms sfeerbeschrijvingen.
• JORIS – heldhaftige ridder, krachtig en nobel.
• PRINSES ELIRA – dappere prinses, slim en moedig.
• KONINGIN / DORPSOUDSTE – één speler in dubbele rol (verschil in stemgebruik).
• DRAAK / BODE / MENIGTE – één speler doet draakgeluiden, korte bijrollen en menigte (roepen, juichen, paniek).

Het hoorspel:

[Middeleeuwse muziek begint zachtjes]

VERTELLER: Lang geleden werd een stad geteisterd door een vreselijke draak. Het beest eiste elke dag een offer. Het volk was bang… en radeloos.

[Geluid: vuur, gegrom van draak]

DORPSOUDSTE (rustig, plechtig): Elke dag trekken we loten. En wie het lot treft… wordt geofferd.

[Stilte, trommeltje of spannend geluid]

BODE (geschokt): Nee… het lot is gevallen op… prinses Elira.

[Mensen roepen verward – MENIGTE, gefluister en paniek]

KONINGIN (verslagen): Mijn kind?! Nee… dit kan niet…
PRINSES (vastberaden): Moeder… als dit mijn lot is, zal ik het dragen. Maar laat dit de laatste keer zijn.
VERTELLER: De prinses werd naar het moeras geleid. De lucht was zwaar, de stilte dreigend…

[Wind, vogels die wegvliegen, gegrom in de verte]

[Paard nadert – hoefslagen]

JORIS (stoer, rechtvaardig): Houd haar tegen! Niemand hoeft vandaag te sterven.
PRINSES (verbaasd): Wie bent u?
JORIS: Mijn naam is Joris. En ik vecht voor hen die niet kunnen vechten.

[Draak gromt luid, vleugels slaan, vuur klinkt]

DRAAK (donker, bulderend): Jullie durven mij te trotseren?!
JORIS (roept): Je hebt genoeg leed veroorzaakt! Hier eindigt het!

[Zwaardgetrek, strijdgeluiden, vuur, draak brult]

VERTELLER: De strijd was fel. De draak vuurde zijn vlammen, maar Joris week niet. Hij streed met moed en kracht…

[Climaxgeluid, draak kermt en valt neer]

MENIGTE (juicht): Hij heeft hem verslagen! De draak is dood!
KONINGIN (ontroerd): Joris… je hebt ons gered. Wat kunnen we voor je doen?
JORIS (kalm): Zorg voor vrede. En offer nooit meer iemand uit angst.
PRINSES (zacht): Zal je blijven?
JORIS (mysterieus): Mijn pad ligt verder… maar als onrecht opnieuw oprijst… kom ik terug.
VERTELLER: En zo vertrok Joris. Een held zonder kroon, maar met een groter doel. Zijn verhaal leeft voort… tot op de dag van vandaag.

[Muziek eindigt langzaam]

---- EINDE ----

Geluidseffecten die goed werken live:

• Papier scheuren = vuur
• Aluminiumfolie = vleugels
• Trommel of lege doos = hoefslagen
• Stemvervormer of laag gegrom = draak

Voorbereidingstijd

Afhankelijk van hoeveel je voorbereid wilt hebben bij start van het programma kun je kiezen:

• Je hebt niets voorbereid, je moet het verhaal nog verzinnen, het materiaal bijeen zoeken en de uitvoering doen.
• Wil je meteen aan de slag, dan zorg je dat je een goed verhaal hebt. Je hoeft dan alleen het materiaal te verzamelen en je kunt gaan opnemen. 
• Als je echt goed voorbereid wilt zijn, dan zorg je dat je een verhaal hebt en al materiaal bij elkaar gezocht hebt om diverse geluiden te maken.

Benodigd materiaal

• Je hebt in elk geval iets nodig om je hoorspel mee op te nemen en mee af te spelen.
• Verder heb je veel verschillende materialen nodig die geluid maken: een potje gedroogde erwten als je het wilt laten regenen, halve kokosnoten voor een galloperend paard, enzovoorts. 
• Je kunt er ook voor kiezen om op internet geluiden te downloaden: een voorbij rijdende trein, een auto-alarm, een telefoon die overgaat en wat je verder ook maar nodig hebt.

Tips

• Vind je een klassiek hoorspel te ouderwets? Maak dan een geluidscollage. Vertel een verhaal met liedjes. De musical Moulin Rouge is hiervan een mooi voorbeeld: met alleen maar bekende hits wordt een heel verhaal vertelt. 
• Maak het hoorspel niet te lang. Een kort verhaal is krachtiger en zorgt ervoor dat de luisteraar het leuk blijft vinden.
• Kun je je niet veel voorstellen bij een hoorspel? Luister dan eens naar een hoorspel, dat op de radio wordt uitgezonden (vooral NPO Radio 1).