Waarom / doel van de activiteit

Scouts laten nadenken over herdenken, vrijheid en wat dit vandaag de dag betekent.

Beschrijving van de activiteit

Zoek een lokale herdenkingsplek of monument. Eventueel een spreker regelen (veteraan, historicus, oorlogsgetuige). Print verhalen of brieven van mensen uit WOII.

Begin de opkomst met een korte uitleg over 4 mei. Vraag: Waarom is herdenken belangrijk? Laat de scouts kort reageren.

Verdeel de groep in kleine teams en geef elk team een echt oorlogsverhaal (bijvoorbeeld van een scout, een soldaat, verzetsstrijder, kind, Joodse familie). Laat ze het verhaal lezen en bespreken. Wat zou jij doen in die situatie? Ieder team presenteert kort hun verhaal aan de groep.

Zet situaties op kaartjes

• "Je mag je mening niet uiten."
• "Je wordt gedwongen om ergens te wonen."
• "Je mag niet naar school vanwege je afkomst."
• "Je wordt opgepakt voor het helpen van iemand."

Scouts moeten bepalen: komt dit nog voor in de wereld? Waar en waarom? Bespreek wat vrijheid betekent en hoe we het kunnen beschermen.

Bezoek een monument of begraafplaats en leg samen een bloem of steen neer. Als een spreker aanwezig is, laat deze dan iets vertellen. Als de scouts helpen met de locale herdenking kun je hier uitleg geven over hoe dat in zijn werk gaat. Samen 1 minuut stilte houden ter voorbereiding op 4 mei. Deel als afsluiting de volgende vraag: Hoe kunnen wij als scouts bijdragen aan vrede en vrijheid?

Wat is 4 mei?

Op 4 mei herdenken we in Nederland alle slachtoffers die zijn omgekomen sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, in oorlogssituaties en bij vredesmissies. Dit betekent dat we niet alleen de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog herdenken, maar ook mensen die sindsdien zijn omgekomen bij oorlogen en vredesoperaties, zoals Nederlandse militairen die zijn ingezet in andere landen.

Waarom herdenken we?

Herdenken doen we om stil te staan bij wat er is gebeurd, zodat we ervan kunnen leren en niet vergeten hoe waardevol vrijheid is. Veel mensen hebben hun leven gegeven om Nederland vrij te maken en te houden. Door stil te staan bij deze geschiedenis beseffen we hoe belangrijk het is om samen te werken aan een wereld zonder oorlog en onderdrukking.

Hoe herdenken we?

• Op 4 mei om 20:00 uur houdt heel Nederland twee minuten stilte.
• Op verschillende plaatsen in het land worden herdenkingen gehouden, vaak bij monumenten.
• In Amsterdam is de Nationale Herdenking op de Dam, waar de Koning en Koningin een krans leggen. Scouts en kadetten helpen bij deze herdenking.
• In Madurodam is een speciale kinderherdenking waar (bevers en) welpen meehelpen.
• Mensen laten op hun eigen manier zien dat ze herdenken, bijvoorbeeld door een kaars aan te steken of verhalen te delen.

Wat heeft dit met ons te maken?

• Vrijheid lijkt vanzelfsprekend, maar dat is het niet. Oorlogen en conflicten bestaan nog steeds in de wereld.
• Door te herdenken, realiseren we ons dat we vrijheid moeten koesteren en beschermen.
• Als scouts staan we voor respect, verbondenheid en vrede – door herdenken dragen we daaraan bij.

Benodigd materiaal

• Situatie kaartjes
• Herdenkings voorwerp (zoals een krans, bloem, of steen)

Tips

• Voor scouts kan je zeker de dagboekfragmenten van Anne Frank gebruiken om het levendiger te maken. Gebruik voor hen meer spelvormen, zoals een estafette met keuzes: bij elk obstakel moeten ze kiezen uit historische scenario's.
• Voor explorers zou je een nachtelijke tocht kunnen organiseren met verhalen langs plekken die iets met oorlog of vrijheid te maken hebben. Ook kan je ze een eigen mini-herdenking laten organiseren, bijvoorbeeld met fakkels en een eigen gedicht.