Waarom / doel van de activiteit

Er mag bij de inleef - oefeningen natuurlijk ook wat gelachen worden. Het gaat hierimmers om « spelletjes ». Vraag van de jongeren dat zij zich echt inleven in de leefwereld van een blinde, de rolstoelgebruiker,...

Beter dan eender welke werkvorm voor eender welke leeftijdsgroep vinden wij een bezoek aan (of van) een gehandicapte jongere of een gezin waar één van de gezinsleden gehandicapt is, een goed voorbereid bezoek aan een instelling voor gehandicapten. Een «ontmoeting met» is altijd rijker dan een «bijeenkomst over».

Beschrijving van de activiteit

Scouts

Hoe kun jij de jongeren in je groep leren omgaan met mensen met een handicap ? Dit is zeer goed mogelijk door je in hun situatie in te leven, b.v. in die van een visueel gehandicapte.

Maak van je groep duo'.s en blinddoek telkens één van de twee. Let op : zorg ervoor dat de zienden heel duidelijk beseffen dat de veiligheid van de niet zienden in hun handen ligt : vertrouwen is heel belangrijk. Het parcours wordt gekozen door de zienden, een wandeling in een bos, in een speeltuin. Je kan eventueel een eigen parcours maken met banken en stoelen. De zienden moeten de nodige instructies geven. Nadien worden de rollen omgedraaid.

Nabespreking

Hoe ervaar jij blind zijn ?
Wat vind je het akeligst en het leukst ?
Hoe beleef jij de afhankelijkheid van je begeleid(st)er ? Hoe voelde je dat je hem/haar al dan niet kon vertrouwen ?
Ook ziende krijgt vragen : hoe vind jij het om begeleid(st)er te zijn ? Waar moet je vooral op letten ?

Misschien kan je iedereen blinddoeken voor dit gesprek. Je zult zien hoe dominant 'zien' eigenlijk is, ook tijdens een gesprek en hoe weinig onze andere zintuigen echt gebruikt worden.
Leg opnieuw een zeer eenvoudig parcours af en blinddoek de hele groep (één of twee zienden). Iedereen geeft zijn buurman/vrouw een hand en volgt de ziende begeleid(st)er.
Wat zal opvallen ? Deze oefening vereist samenwerking. De blinden zullen elkaar tips beginnen geven (b.v. hier is een trapje, ...). Maak het parcours zwaarder al naargelang het vertrouwen in de groep groeit. Las regelmatig een rustpauze in en laat hen iets voelen (b.v. een dennenappel, een kam, een pannenlikker een haarspeld, ...), iets ruiken of smaken (b.v. peper, sterke kruiden, bloemen, fruitsap, ajuinen, steen, ...). Laat hem hierbij niet voelen aan voorwerpen !
Een andere mogelijkheid is samen een maaltijd klaarmaken. B.v. pannenkoeken of boterhammen met choco,...Je zult zien dat smaken zonder zien niet zo vanzelfsprekend is.
Je kan het ook af en toe heel stil maken zodat er naar geluiden, die we anders zelfs niet meer horen, geluisterd wordt. Je kan de bijeenkomst eindigen met een gebedsmoment, maar zo dat iedereen geblinddoekt blijft.

Explorers: versie 1

Gehandicapten zijn niet 'anders' dan wij. Ze worden wel geconfronteerd met een aantal problemen waarvan wij ons niet altijd reken mee houden.
De grote groep wordt ingedeeld in kleine groepjes (van minimum 4 personen). Iedereen krijgt een kaartje met daarop iemand met een handicap : een blinde, een rolstoelgebruiker, een gehoorgestoorde, iemand die de armen niet meer kan gebruiken, iemand met krukken,...

Zorg voor het nodige materiaal (blinddoek, eventueel een rolstoel, een verband, krukken,...). Eén deelnemer per groep krijgt een blancokaart. Deze persoon wordt verondersteld zonder handicap te zijn. Deze groep(en) krijgt(en) een opdracht. De opdrachten kunnen zijn : probeer samen een maaltijd klaar te maken en op te eten, zet een tent op, bouw een hut, zoek hout voor kampvuur, organiseer een dropping, woon samen een vergadering bij.
De gespreksronde achteraf is heel belangrijk. Hier wordt de inleving in de eigen rol getoetst aan het omgaan met anderen.
Eventueel kan je aan het begin van het spel op enkele kaartjes een rode stip plaatsen. Deze mensen moeten na het spel uitbeelden wat zij het zieligste of slechts mogelijke manier vinden om mensen met hun handicap te benaderen. Ook dit kan weer besproken worden.

Let goed op tijdens het spel. Wordt iedereen betrokken bij het gebeuren ? Is diegene 'zonder handicap' niet te dominant ?

Jouw opmerkingen kunnen het slotgesprek richting geven.
Hoe werd je door de anderen behandeld ?
Wanneer voelde jij je zielig ?
Wat waren jou kwaliteiten ?

Explorers: versie 2

Hoe gaan we om met zwaar mentaal gehandicapten ?

Contact met deze mensen is niet altijd zo evident. Heeft de groep al contact gehad met zulke mensen, positieve of negatieve ervaringen gekend ?

Een bezoek aan een instelling kan de leefwereld van zwaar mentaal gehandicapten dichter bij ons brengen. De hamvraag die zich stelt, is : hoe krijg ik contact met mensen die zelf onmogelijk contact kunnen leggen, niet kunnen spreken, niet zelfstandig kunnen eten en dus volledig hulpbehoevend zijn ? Wat vinden zij fijn ? Hoe weten wij of zij zich goed voelen ?

Een prettige manier om met hen te communiceren is snoezelen. Snoezelen heeft te maken met ervaring, met sfeer, met voelen, horen en zien (al naargelang van de mogelijkheden). Snoezelen geeft rust en brengt de wereld op hun niveau : geen drukke spelletjes, geen overrompeling, maar op een eenvoudige manier tasten, luisteren en bewegen.

We kunnen ook zelf een snoezelruimte maken. Wat is hiervoor nodig ? Enkele tips. Gebruik : een luchtkussen, discrete verlichting, rustgevende en zachte muziek (b.v. Enya), doeken en kussens, watermatras, dia's met landschappen, belletjes, contrasten van donker en licht, harde voorwerpen om te voelen,...

Misschien zie je wel een mogelijkheid om in een instelling een ruimte in te richten en samen met enkele mentaal gehandicapten te snoezelen. Let op : elke mentaal gehandicapte moet wel individueel begeleid worden.

Stellingspel

Maak een kring en lees één van de volgende meningen of stellingen voor. Wie het volledig eens of oneens is met de uitspraak mag reageren. Uiteraard bestaan er ook andere uitwerkingsmogelijkheden om stellingen te werk te gaan ; eerst zelf opschrijven, er een quiz rond maken, iemand gaat op de stoel in het midden zitten voor hij zich uitspreekt,...

Enkele stellingen:

• Met gehandicapten durf ik nooit over hun handicap praten.
• Als ik iemand met een handicap zie, zal ik direct gaan vragen of ik hem kan helpen.
• In deze wereld met zulke medische vooruitgang zouden er eigenlijk geen gehandicapten meer mogen bestaan.
• Alle openbare gebouwen toegankelijk maken voor rolstoelgebruikers is onmogelijk.
• Op kamp gaan met mentaal gehandicapten in de zomervakantie vind ik deugddoend en zinvol.
• Mentaal gehandicapten maken mij bang.
• Ik zal bij blinden de woorden 'zien' en 'kijken' niet trachten te vermijden. Zij 'zien' met hun andere zintuigen.
• Mensen met een handicap zijn toch niet anders dan wij : iedereen heeft wel een niet zichtbare handicap.

Bron Chiro

Tips

Deze activiteit heeft betrekking op het duurzame ontwikkelingsdoel: Doel 3 Goede gezondheid en welzijn.