Waarom / doel van de activiteit
Jeugdleden laten kennismaken met verschillende theesoorten, smaken en zetmethodes.
Beschrijving van de activiteit
Stap 1: Introductie (10 min)
Leg kort uit wat thee is, waar het vandaan komt en welke soorten er zijn. Vertel iets over het belang van watertemperatuur en trektijd bij het zetten van thee.
Stap 2: Het zetten van de thee (15 min)
- Laat de deelnemers ruiken aan de droge thee en hun eerste indruk opschrijven.
- Zet elke theesoort apart volgens de juiste methode (bijv. groene thee rond 70-80°C, zwarte thee rond 90-100°C).
- Schenk de thee in kleine kopjes of proefglaasjes.
Stap 3: Proeven en analyseren (30 min)
- Laat deelnemers eerst de geur beoordelen.
- Neem een slok en laat de thee even in de mond rondgaan. Let op smaak, mondgevoel en afdronk.
- Noteer indrukken op het proefformulier (bijv. bloemig, grassig, aards, bitter, zoet).
- Vergelijk de smaken en bespreek de verschillen.
Stap 4: Thee en foodpairing (20 min, optioneel)
Serveer kleine hapjes zoals pure chocolade, noten, of gedroogd fruit en ontdek welke combinaties goed werken.
Stap 5: Nabespreking en favorieten (15 min)
Bespreek welke thee het meest in de smaak viel en waarom. Geef tips over hoe deelnemers thee thuis kunnen blijven ontdekken.
Variaties:
- Blinde proeverij: Laat deelnemers raden welke thee ze proeven.
- Thee met kruiden: Experimenteer met toevoegingen zoals munt, gember of citroen.
- Theeceremonie: Demonstreer een traditionele Japanse of Chinese theeceremonie.
1. Theestreken en hun unieke smaken
Verschillende regio’s produceren thee met unieke kenmerken, afhankelijk van het klimaat, de bodem en de verwerkingstechnieken.
- Ceylon-thee (Sri Lanka) – Bekend om zijn frisse, citrusachtige smaak met een lichte kruidigheid. De hoogte waarop de thee groeit bepaalt de smaak: hooggelegen theeën (Uva, Nuwara Eliya) zijn lichter en bloemiger, terwijl laaggelegen theeën voller en krachtiger zijn.
- Darjeeling-thee (India) – Wordt vaak de "champagne onder de thee" genoemd. Heeft een delicate, muskaatachtige smaak en een lichte, bloemige geur.
- Assam-thee (India) – Een krachtige, moutige zwarte thee die vaak wordt gebruikt in Engelse melanges zoals English Breakfast.
- Yunnan-thee (China) – Bekend om zijn rijke, aardse zwarte theeën en de beroemde Pu-erh thee, die gefermenteerd wordt en na verloop van tijd een diepere smaak ontwikkelt.
- Fujian-thee (China) – Produceert zowel witte thee (zoals Bai Mudan en Silver Needle) als oolong thee (zoals Tie Guan Yin).
- Matcha (Japan) – Een fijngemalen groene thee uit Japan, bekend om zijn umami-smaak en gezondheidsvoordelen.
2. De invloed van terroir op thee
Net als bij wijn bepaalt de omgeving (terroir) de smaak van thee. Bodem, hoogte, temperatuur en neerslag beïnvloeden de chemische samenstelling van de bladeren en daarmee de smaak.
3. Zeldzame en exclusieve theeën
- Da Hong Pao (China) – Een van de duurste theeën ter wereld, afkomstig uit de Wuyi-bergen.
- Gyokuro (Japan) – Een premium groene thee die voor de oogst enkele weken in de schaduw groeit, wat zorgt voor een zoetere en umami-rijke smaak.
- Silver Tips Imperial (Sri Lanka) – Een exclusieve witte thee die met de hand wordt geplukt en een zachte, subtiele smaak heeft.
4. Thee en oxidatie
Theeën worden ingedeeld op basis van hun oxidatieproces:
- Groene thee – Minimale oxidatie, behoudt de natuurlijke groene kleur en frisse smaak.
- Oolong thee – Halfgeoxideerd, een middenweg tussen groene en zwarte thee, met een complexe smaak.
- Zwarte thee – Volledig geoxideerd, waardoor het een donkere kleur en een robuuste smaak krijgt.
- Pu-erh thee – Gefermenteerde thee die met de jaren beter wordt, net als wijn.
5. Theerituelen wereldwijd
- China – De Gongfu Cha-ceremonie richt zich op het perfectioneren van het zetten van thee.
- Japan – De theeceremonie (Sadō) draait om meditatie en precisie, vooral bij matcha.
- India – Masala Chai is een populaire gekruide thee met melk en suiker.
- Marokko – Muntthee wordt geserveerd met veel suiker en is een symbool van gastvrijheid.
Benodigd materiaal
- Verschillende theesoorten (bijv. witte, groene, oolong, zwarte en kruidenthee)
- Heet water (verschillende temperaturen, afhankelijk van de thee)
- Theekopjes of proefglaasjes
- Lepels voor het proeven
- Papier en pennen voor proefnotities
- Eventueel snacks die goed combineren met thee
Veiligheid
Tips
Voor een gevarieerde theeproeverij kun je de volgende theesoorten gebruiken:
1. Witte thee
- Voorbeeld: Pai Mu Tan (White Peony) of Silver Needle
- Smaak: Licht, zacht, bloemig
- Zetadvies: 75-85°C, 3-5 minuten
2. Groene thee
- Voorbeeld: Sencha (Japan), Dragon Well (China), Gunpowder
- Smaak: Grassig, fris, soms nootachtig
- Zetadvies: 70-80°C, 2-3 minuten
3. Oolong thee (half-gefermenteerd)
- Voorbeeld: Tie Guan Yin (lichte, bloemige oolong) of Da Hong Pao (donkere, geroosterde oolong)
- Smaak: Variërend van bloemig en fruitig tot nootachtig en geroosterd
- Zetadvies: 80-90°C, 3-5 minuten
4. Zwarte thee
- Voorbeeld: Assam, Darjeeling, Earl Grey of Lapsang Souchong (gerookt)
- Smaak: Rijk, krachtig, soms moutig of kruidig
- Zetadvies: 90-100°C, 3-5 minuten
5. Pu-erh thee (gefermenteerd)
- Voorbeeld: Sheng (rauwe pu-erh) of Shou (gerijpte pu-erh)
- Smaak: Aards, vol, soms leerachtig
- Zetadvies: 95-100°C, 3-5 minuten
6. Kruidenthee (cafeïnevrij, geen echte thee)
- Voorbeeld: Rooibos, kamille, munt of hibiscus
- Smaak: Afhankelijk van de kruiden, vaak zoet, fris of bloemig
- Zetadvies: 90-100°C, 5-7 minuten