Waarom / doel van de activiteit
De afbraaktijd van verschillende plastics en andere afval kan sterk uiteenlopen! Hoe lang duurt het voor de verschillende plastics en ander afval verdwenen zijn als ze in de natuur achter gelaten worden. Dit spel is een goede manier om het probleem van plastic afval in de natuur, zeeën en oceanen te introduceren en om een opkomst rond plastic soup mee te starten.
Beschrijving van de activiteit
Thema introdctie Welpen:
Oe zwemt in deTalaab poel als hij een plasic fles tegen komt. Hij vraagd zich hardop af of dat een nieuwe fles is of dez zelfde fles die hij ook vorig jaar is tegen gekomen. Want Oe weet wel dat de groene blaadjes van de bomn redelijk snel veranderen in compost. Maar hoe zit dat met plastic flessen en blikjes? En zit er nog verschil tn blikjes van bijvoorbeeld frisdrank en van de groente? Marala weet het ook niet maar zoekt dit graag samen met Mowgli en Shanti uit.
In de natuur vind je veel dingen die daar niet thuis horen. Ze zijn achter gelaten door mensen. Verschillende verpakkingen van eten en drinken, maar ook voedsel resten en kleding. Vraag je je ooit af hoelang iets blijft liggen in de natuur? Heb je daar wel eens bij stil gestaan? Wat jij ziet liggen... zien de mensen dat over 10 jaar nog steeds? Of over 50 jaar, 100 jaar of zelfs nog langer? Het is best moeilijk in te schatten welke materiaal korter of langer in de natuur blijft liggen. Misschien weet jij het?
Maak een tijdlijn van een stuk touw dat je op hangt of op de grond legt. Leg of hang langs deze tijdlijn papieren met daarop:
- 3 maanden
- 1 jaar
- 10 jaar
- 20 jaar
- 50 jaar
- 100 jaar
- 200 jaar
- 500 jaar
Laat de scouts (individueel of als ploeg) inschatten hoelang het duurt voor een stuk afval afbreekt in de natuur en op deze plek op de tijdlijn leggen. Voor elk goed ingeschat stuk afval zijn punten te verdienen. Wie heeft de meeste punten?
Bron
Benodigd materiaal
- Verschillende soorten afval gemaakt van verschillende materialen. Zorg dat er iniedergeval iets van plastic en van natuurlijke materialen (denk aan klokhuis, schillen, rubber of ijzer) tussen zit. Maak het wel schoon en veilig voor gebruik.
- Eventueel: touw om een tijdlijn te kunnen spannen, emmers om het afval te kunnen sorteren,
- Computer of telefoon met internet,
- Papier om de jaartallen op te schrijven. Je hebt deze extra’s niet perse nodig. Het kan het spel wel ‘echter’ doen lijken.
Veiligheid
Let er op dat je afval schoon is en geen verwondingen kan aan brengen (bijvoorbeeld blik en glas).
Tips
- Deze activiteit heeft betrekking op het duurzame ontwikkelingsdoel: Doel 14 Bescherming van zeeën en oceanen.
- Het spel is geschikt te maken voor elke leeftijdscategorie, bv.:
- Welpen: Het gaat bij deze leeftijd vooral om bezig te zijn met de verschillende soorten afval en van welke materialen ze gemaakt zijn. Het kan dan een ren spel zijn, waarbij verschillende materialen gesorteerd moeten worden. Denk daarbij aan alle plastic flessen bij elkaar, alle kartonverpakkingen op een stapel, alle kledingstukken bij elkaar bijvoorbeeld. De groep die als eerste zijn plastic gesorteerd heeft, wint het spel.
- Scouts: Bij de scouts kun je de nadruk leggen op de verschillende soorten plastics en de eigenschappen ervan om het verschilin afbraaktijd te verklaren. Ook hier kan het spel als renspel gespeeld worden. Van elke soort is er maar 1 stuk. Verder op ligt of hangt een tijdlijn. De items moeten op de juiste plaats gelegd of gehangen worden.
- Explorers: Bij deze leeftijdsgroep kun je dieper ingaan op de samenstelling van plastics en andere materialen die je gebruikt. Laat ze uitzoeken waar elk materiaal van gemaakt is. Ook bij hen kan je er een renspel van maken of juist een discussieactiviteit. Ze gaan dan samen proberen te bepalen waar een stuk afval thuis hoort op de tijdlijn. Door bijvoorbeeld gebruikte maken van internet zoeken de explorers op wat ze niet weten over verschillende soorten materialen.
Informatie over afbreektijd
Hoe lang duurt het voordat plastic afbreekt?
Hoe lang het duurt voor het afval is afgebroken in de natuur is erg afhankelijk van het materiaal waar het van gemaakt is. Het kan verschillen van enkele weken tot vele eeuwen!
- Afval gemaakt van natuurlijke materialen breken het snelst af. Een klokhuis van een appel is met een week of twee weg, andere groenten en fruit kunnen er tot een jaar of 3 over doen om af te breken.
- Afval gemaakt van papier en karton breekt over het algemeen ook redelijk snel af omdat dit natuurlijke materialen zijn afhankelijk van de dikte van het materiaal. Voor vellen papier en kranten kunnen met een paar weken tot een half jaar verdwenen zijn. Dikker karton en kartonnen bekers hebben een half jaar tot een paar jaar nodig om volledig te vergaan.
- Metalen zijn ook natuurlijk materialen, maar deze doen er al een stuk langer over om af te breken. Blikken van ijzer kunnen er zo 7 tot 15 jaar over doen, het ijzer verroest en verdwijnt uiteindelijke helemaal in de bodem of het water. Aluminium blikjes vergaan heel langzaam omdat dit metaal bijna niet verroest, het duurt zeker 50 tot 100 jaar.
- Hoewel glas gemaakt wordt van natuurlijke materialen is het slecht afbreekbaar. Glas bestaat voornamelijk uit silicium. Dit is het materiaal waar steen en zand van gemaakt is. Glas is dus een soort gesteente. Schattingen voor het afbreken van glas lopen uiteen van 100 tot een miljoen jaar.
- Laarzen van rubber breken in ongeveer 70 tot 100 jaar af. Ook rubber is een natuurlijk materiaal gemaakt van het sap van bomen. Het is ook wel bekend als latex. Veel ballonnen zijn ook gemaakt van latex en dus 100% natuurlijk. Omdat ballonnen van een dun laagje latex gemaakt zijn duurt het ‘maar’ 2 tot 6 jaar om af te breken in de natuur onder gunstige condities. Dus al hoewel latex ballonnen 100% biologisch afbreekbaar zijn, duurt het toch nog vrijlang voor ze volledig weg zijnen Bijvoorbeeld geen gevaar voor verstikking van vogels en zeedieren meer zijn. Daarnaast zitten er vaak touwtjes en plastics luiters aan de ballon, die voor problemen kunnen zorgen. Ook zijn niet alle ballonnen gemaakt van latex. Als ze van kunststof (plastic) gemaakt zijn duurt afbraak veel langer.
- Laat dus geen ballonnen op, ook niet als ze volledig biologisch afbreekbaar zijn. Zie hier meer over effecten van ballonnen door de Wageningen Universiteit.
- Er zijn verschillende kunststoffen waarvan de levensduur erg lang is. Deze plastics zijn vaak gemaakt op basis van aardolie. Plastics zijn lange ketens van chemische bouwstenen (polymeren). De samenstelling van de ketens bepalen voor een belangrijk deel de eigenschappenen dus ook de afbreektijd van de plastics. We kennen veel verschillende plastics met verschillende eigenschappen en afbreektijden. Een plastictasje dat je mee krijgt is van een ander plastic gemaakt dan de limonade flessen bijvoorbeeld. Plastic tasjes breken in 60 tot 90 jaar af en PETflessen in zo’n 400 tot 500 jaar. Voor zover nu bekend vergaat plastic nooit helemaal. Door inwerking van zon licht en zuurstof breekt plastic af in kleine stukjes. Het worden vervolgens microplastics (stukjes < 5 mm) en uiteindelijk zelfs nanoplastics (< 1 μm). Deze kleine stukjes kunnen worden opgegeten door vissen, schelp- en schaaldieren, en zelfs plankton. Op deze manier kunnen de plastics uiteindelijk bij ons op het bord komen. Op dit moment weten we nog weinig van de gevolgen van het eten van micro- en nanoplastics op de gezondheid van mensen.
- Plastics kunnen ook op basis van zetmeel (uit bijvoorbeeld aardappels of mais) en andere plantaardige gronds toffen gemaakt zijn, de zo genaamde bioplastics. Helaas breken ook veel bioplastics langzaam af en vergaan niet volledig en worden uiteindelijk microplastics. Niet alle bioplastics zijn dus milieuvriendelijk.
- Daarnaast zijn veel producten samen gesteld uit verschillende materialen. Veel drinkverpakkingen of bekertjes zijn van karton met een laagje plastic aan de binnenkant. Juist zulke samengestelde materialen zijn erg lastig om te scheiden en te recyclen.
- Mocht je stukafval hier niet tussen zitten dan kun je op internet verschillende links vinden die je kunt gebruiken. Er zijn verschillende goede links waar je schattingen voor de afbreektijd van verschillende stukken afval terug kunt vinden, bijvoorbeeld:
