Waarom / doel van de activiteit

Tijdens de bevrijding van ons land zijn er veel buitenlandse soldaten in Nederland omgekomen, meeste Amerikaans, Brits en Canadees. Ga opzoek naar de verhalen achter de gesneuvelde soldaten.

Beschrijving van de activiteit

Kerkhofwandeling

Deze activiteit is geknipt voor een kleine groep. Bij grotere groepen, d.i. vanaf 10 personen, is het beter te splitsen of twee verschillende locaties te gebruiken. Het is immers de bedoeling dat elk afzonderlijk een wandeling maakt op een kerkhof zonder daarbij een ander tegen het lijf te lopen.

De keuze van het kerkhof is belangrijk. De kleine dorpskerkhoven rond de kerk zijn pittoresk, maar te klein om elkaar niet voortdurend voor de voeten te lopen. Kies daarom een begraafplaats van een aanzienlijke grootte. Je kan afspreken aan de ingang van het kerkhof of middenin, aan een herkenbaar punt zoals een treurwilg of een monument. Stuur de deelnemers afzonderlijk (desnoods met enkele minuten tussentijd) verschillende richtingen uit zodat ze elkaar niet te vaak ontmoeten.

Geef de deelnemers een tweetal opdrachten, papier en pen mee. Spreek het tijdstip af waarop ze aan het afgesproken punt moeten verzamelen. Geef voldoende tijd : 45 minuten is niet overdreven.

Mogelijke opdrachten

• Kies een willekeurig graf en ga er vijf minuten voor staan. Probeer jezelf de wereld van de overledene voor te stellen met behulp van de attributen die op de zerk te vinden zijn (foto, bloemen, tekst, kruisbeeld, steensoort, ...).
• Spreek met de nodige tact iemand aan die bij een graf staat. Vraag naar de overledene, zijn leven, zijn dood. Bouw, indien mogelijk, momenten van stilte in je gesprek in. Hoe voelde je je hierbij ? En de ander ? Schrijf achteraf je ervaring neer.
• Bezoek een specifiek deel van het kerkhof : oorlogsslachtoffers, kloosterzusters, kindergraven, familiekelders...en vergelijk met de andere zerken van het kerkhof. Wat maakt dit hoekje zo typisch ?
• Zoek een rustige plek op het kerkhof en ga daar zitten met gesloten ogen. Neem alle geluiden in je op en schrijf ze achteraf op een blad.
• Verzamel enkele verwelkte bloemen van de graven en schrijf er een tekst rond.
• Spoor de meest verlaten graven op waarnaar niemand nog omkijkt. Breng een teken van je aanwezigheid aan (het graf schoonvegen, de naam van de overledene van onder de modder halen een bloem achterlaten, een gebed uitspreken...).
• Kijk over de muur van het kerkhof en beschrijf de tegenstelling tussen de wereld binnen en buiten de muur.
• Ga op zoek naar de natuur op een kerkhof : bomen, gras, mos, bloemen en onkruid. Kom ermee in aanraking.
• Zoek de strooiweide en mijmer bij het zien van de as tussen de grassprietjes.

Op het afgesproken uur komt iedereen samen. Ga naar een passende plaats of naar het eigen lokaal om de opdrachten te evalueren. Let hierbij vooral op de ervaring van de eenzaamheid, het alleen zijn en de stilte.

Woestijntocht

Deze werkvorm veronderstelt een rustige omgeving. Om goed te kunnen werken, kun je best een halve dag vrijmaken. De woestijntocht is daarom zeer geschikt voor een weekend of een driedaagse met je groep. De bedoeling is dat je elk afzonderlijk op pad stuurt zonder doel en richting. De deelnemer moet enkel op zoek naar zichzelf. Je kan wel een aantal aandachtspunten meegeven.

Voorbeelden

• Luister naar de stilte. Zoek een rustige plek, sluit je ogen en luister naar alle geluiden. Schrijf achteraf wat je hoorde.
• Omhels een boom en beeld je in dat je vergroeid raakt met de schors, dat je wortel schiet en van de groeikracht van de boom meegeniet.
• Ga in het gras liggen : wat zie je ? Wat hoor je ? Wat ruik je ?
• Bewolkt weer geeft kansen om in de wolken figuren te ontdekken.
• Volg een tijd een insect dat over de grond kruipt.
• Maak je eigen gebedshoekje op een rustige plek met gevonden natuurmateriaal en schrijf zelf een gebed.

Als de leiding beschikt over een wagen, kan de deelnemer zelfs bewust verdwalen. Hij hoeft dan nooit te letten op wegwijzers en plaatsnaamborden, behalve bij het einde van zijn tocht. Hij krijgt een enveloppe meet met een telefoonnummer waarop hij op het afgesproken uur contact neemt met de leiding die hem komt halen op de plaats waar hij zijn tocht beëindigde.

De ervaring van de eenzame tocht wordt daarna neergeschreven in een persoonlijk verslagje. Alles wordt gedeeld in de grote groep.

Benodigd materiaal

Opdrachtenkaartjes voor alle deelnemers

Veiligheid

Zorg voor voldoende nazorg bij de jeugdleden

Tips

• Er zijn op meerdere plekken in Nederland grote (Amerikaanse) begraafplaatsen. Deze zijn vooral in aanloop naar de herdenkingen van 4 mei erg geschikt.
• Voor jeugdleden waarbij een grootouder of andere bekende recent is overleden kan dit een pittige opdracht zijn.
• Ben je enthousiast over dit thema en/of wil je er meer over weten? Kijk dan op vrijheid.scouting.nl
  Daar vind je onder andere het verhalenproject met verschillende persoonlijke verhalen van scouts die in de oorlog actief waren. Klik op het kaartje om te zien welke verhalen zich bij jou in de buurt hebben afgespeeld.
• Deze activiteit heeft betrekking op het duurzame ontwikkelingsdoel: Doel 16 Vrede, veiligheid en rechtvaardigheid.