Waarom / doel van de activiteit
De scouts ervaren zelf hoe huis-tuin-en-keuken materialen kunnen bijdragen aan een magische beleving.
Beschrijving van de activiteit
De scouts gaan in ploegen aan de slag en voeren proefjes uit met huis-tuin-en-keuken artikelen. Hier kan op meerdere manieren invulling aan worden gegeven. In dit artikel vind je enkele voorbeelden van dergelijke proefjes. Deze kunnen allen tegelijk worden geoefend door de scouts in ploegen, of iedere ploeg werkt een proef uit en demonstreert deze aan de rest van de groep.
Proef 1: Olifantentandpasta
Dit heb je nodig:
- Een plastic fles
- Een bekertje
- 2 el droge gist
- 3 el warm water
- 1 dl waterstofperoxide
(BELANGRIJK: Gebruik een sterk verdunde oplossing van 2-3%. Sterkere oplossingen kunnen je huid en ogen irriteren). - 1 dl afwasmiddel
- Voedingskleurstof
- Rubberhandschoenen
- Veiligheidsbril
Zo ga je te werk
- Los in een apart bekertje de gist op in het warme water en laat even staan.
- Giet het waterstofperoxide in de fles.
- Giet het afwasmiddel ook in de fles.
- Voeg voedingskleurstof toe – bijvoorbeeld blauw en rood, zodat het op echte tandpasta lijkt.
- Doe ten slotte de opgeloste gist bij de andere ingrediënten in de fles.
LET OP! Waterstofperoxide kan prikken, daarom moet je de rubberhandschoenen en veiligheidsbril gebruiken. Als er waterstofperoxide op je huid komt, spoel die dan grondig af met stromend water. Het schuim dat gevormd wordt, kan heel snel opkomen, daarom moet je de proef buiten doen.
Wat gebeurt er?
De gist werkt als een katalysator – een stof die een chemische reactie teweegbrengt zonder zelf te veranderen – die de zuurstof verwijdert uit het waterstofperoxide. De zuurstof wordt weggeleid in de vele belletjes in het schuim. Het schuim bestaat uitsluitend uit water, zeep en zuurstof, dus je kunt het gewoon opvegen met een doekje.Misschien heb je gemerkt dat de fles warm werd. Dat kwam doordat er ook een zogeheten exotherme reactie plaatsvond, waarbij warmte vrijkwam.
Proef 2: Ballon blazen
Dit heb je nodig:
- Een ballon
- Een plastic flesje van 500 ml
- Baking soda (ook wel natriumbicarbonaat)
- Witte azijn
- Vul de ballon met 30 gram baking soda. De ballon zou dan ongeveer voor de helft gevuld moeten zijn.
- Doe vervolgens 125 milliliter azijn in het plastic flesje.
- Trek de ballon over de rand van de fles en zorg er hierbij voor dat de baking soda in de ballon blijft zitten. Voorzichtig zijn, dus!
- Om de ballon op te blazen, til je de ballon in één keer op, waardoor alle baking soda in het flesje valt.
Wat gebeurt er?
Wanneer de azijn en baking soda met elkaar in aanraking komen, ontstaat er een chemische reactie, waarbij koolstofdioxide (CO2) ontstaat. Dit gas stijgt op en vult de ballon!
Proef 3: Geheime briefjes
Dit heb je nodig:
- Een pan
- Een fornuis
- Een plantenspuit
- Wit papier
- Een penseel
- Citroensap
- Rodekool
- Water
- Doe het water en de rodekool in een pan en breng aan de kook.
- Zet het vuur uit zodra de rodekool kookt en laat de rodekool afkoelen in het water.
- Breng het kookvocht na het afkoelen over in een plantenspuit.
Dit kan je gerust een dag van tevoren doen! - Schrijf een geheime boodschap op het witte papier, met een in citroensap gedoopt penseel en wacht tot het citroensap is opgedroogd
- Spuit het rodekoolsap op het papier. De boodschap komt dan tevoorschijn!
Wat gebeurt er?
De kleurstof in rodekool is een indicator. Dit wil zeggen dat deze in verschillende kleuren voor kan komen. Wanneer je de kleurstof in contact brengt met neutrale vloeistoffen, zoals water, wordt deze paarsblauw. Wanneer je het rodekoolsap daarentegen in aanraking brengt met zure vloeistoffen, zoals citroen, wordt het rozerood van kleur. De geheime boodschap wordt dan dus zichtbaar!
Benodigd materiaal
ZIe: Beschrijving
Veiligheid
ZIe: Beschrijving
Tips
Bereid de proeven van tevoren goed voor! Zo zie je zelf waar de risico's zitten en kun je nagaan of de gestelde veiligheidsmaatregelen toereikend zijn.
