Waarom / doel van de activiteit

Bij de Talaab Poel komen ze Hathi tegen. “Mag ik even die stapel dierenplaatjes bekijken?”, vraag Hathi aan Mor. “Maar natuurlijk”, zegt Mor: “Geen enkel probleem”. Hathi bladert door de stapel heen, en bij één plaatje blijft hij wat langer stilstaan. “Wat zie je?”, vraagt Shanti. “Hier staat een olifant op het plaatje, maar die ziet er heel anders uit als ik”, zegt Shanti: “Dat wil zeggen dat die olifant niet uit Azië, maar uit Afrika komt.”

Beschrijving van de activiteit

1. De Baobab of apenbroodboom

Materiaal:

• Een paar afdrukken van foto’s of tekeningen van de Afrikaanse baobab. Zorg ook voor afbeeldingen van de vrucht, het blad, de bloem en de zaden. Of als je die mogelijkheid hebt: leg wat boeken neer waar deze boom in staat beschreven.
• 2 emmers met water, per spelronde bijvullen
• 2 nagemaakte stammen van de apenbroodboom (of een andere boom)
• 2 lege emmers
• bord met “regentijd”
• bord met “droge tijd”
• minstens 2 sponzen
• extra hindernissen

Speelveld:

• Start veld: zet hier het bord neer met “regentijd”, de twee emmers gevuld met water en de sponzen.
• Eind veld: zet hier het bord neer met “droge tijd”, en twee lege emmers. Daar staat de stam van een boom die water nodig heeft. Zet hierin (of ervoor) de lege emmer.
• Plaats hindernissen om het spel wat spannender te maken.

Ghana ligt dicht bij de evenaar. Hathi vertelt dat je op veel plaatsen rondom de evenaar geen zomer en winter hebt zoals bij ons, een een regentijd en een droge tijd. In de regentijd valt er heel veel regen, maar in de droge tijd juist heel weinig.

De planten zijn hier ook op aangepast. Een beroemde boomsoort in Ghana is de baobab. Deze heet ook wel de apenbroodboom. De baobab heeft een hele dikke stam. De stam kan wel meer dan 10 meter dik zijn. Als je daar een rondje omheen wilt lopen, is dat meer dan 30 meter. Dat is net zo groot als een heel huis.
Hierin kan deze boom heel veel water bewaren. Tijdens de regentijd zuigt de boom zijn dikke stam vol met water, zodat hij genoeg water heeft voor tijdens de droge tijd. Zo kan de baobab de droge tijd overleven.
Een baobab kan wel 1000 jaar oud worden.

Laat de welpen een paar foto’s of tekeningen zien van de apenbroodboom en vertel hier iets over voordat je aan het spel gaat beginnen. Of leg wat boeken neer en laat de welpen deze boom zelf opzoeken. Waarom zou Hathi zo geïnteresseerd zijn in deze boom?
En natuurlijk gaan we ook even uitmeten hoe dik dat eigenlijk is, een stam van 10 meter. Past die boom in het echt eigenlijk wel op ons speelveld?

Nadat de welpen “alles” weten over de apenbroodboom, gaan wij net als deze boom ook water bewaren voor de droge tijd.

De welpen kunnen dit spel met 2 (sub)groepen tegelijk doen. De ene kant van het veld, waar je begint, staat voor de regentijd. In de regentijd is er water genoeg. Hier staan volle emmers water.
De spons staat voor een stukje van de stam van de Baobab. Na het startsignaal pakt de eerste van de groep de spons, en je laat de spons zoveel mogelijk water opzuigen. Dan breng je de spons langs de hindernissen naar de droge tijd, dat is aan de overkant. Hier knijp je de spons uit en geef je zo het water aan de rest van de baobab boom. (De lege emmer). Dan breng je de spons terug en mag de volgende lopen. Probeer zoveel mogelijk water te bewaren voor de droge tijd!
Welk groepje heeft het meeste water verzamelt voor de droge tijd?

2.Dieren in Ghana

Materiaal:

• Plaatjes van dieren, zowel uit Ghana maar ook een paar Nederlandse dieren
• 5 vakken met daarbij:
  • bord met “Ghana: Savanne”
  • bord met “Ghana: Jungle / regenwoud”
  • bord met “Ghana: op of rondom de boerderij”
  • bord met “Ghana: in en om het water”
  • bord met “Hoort niet thuis in Ghana”

Veel dieren die je in Nederland alleen in dierentuinen ziet, leven in Ghana ook in het wild. En doordat het in Ghana heel warm is, komen leven daar andere planten voor dan bij ons.

Hathi is natuurlijk wel gewend dat grote wilde dieren in het wild rondlopen. Hathi komt niet uit Ghana, zij weet wel dat er in Ghana ook olifanten voorkomen, net als in de jungle. Hathi weet best veel over dieren die daar leven.
Maar weten jullie ook welke dieren waar thuis horen?

Jullie lopen om de beurt naar de overkant. Iedere keer als je loopt, krijg je een kaartje mee met een dier erop. Breng dit naar de overkant en leg het kaartje in het juiste vak. Kies het vak waar het dier het meest voorkomt. Als je denkt dat een dier niet in Ghana thuishoort, dan leg je het kaartje in het vak “komt niet voor in Ghana”.
Daarna loop je terug en mag de volgende welp het volgende kaartje brengen. Als alle kaarten in een vak liggen, kijken jullie samen met de leiding wat goed en fout is. De dieren die fout zijn gaan neem je nog een keer mee terug, en hiermee mag je het nog een keer proberen. Hoe snel krijgen jullie alle dieren in het juiste vak?

Voorbeelden

• Olifant Ghana: Savanne
• Tseetseevlieg Ghana: Savanne
• Specht Ghana: Jungle / regenwoud
• Leeuw Ghana: Savanne
• Zeehond Hoort niet thuis in Ghana
• Adder Hoort niet thuis in Ghana
• Nijlpaard Ghana: In en om het water
• Roodborst Hoort niet thuis in Ghana
• Papegaai Ghana: Jungle / regenwoud
• Krokodil Ghana: In en om het water
• Chimpansee Ghana: Jungle / regenwoud
• Koe Ghana: op of rondom de boerderij
• Antilopen Ghana: Savanne
• Geit Ghana: op of rondom de boerderij

3. Anansi's spinnenweb

Materiaal:

• papier en potloden of stiften
• prikpen
• kastanjes
• ongeveer 8 lange satéprikkers per persoon
• bolletjes wol, katoen of ander draad

Anansi is een spin, en net zoals de meeste spinnen, maakt ook Anansi een spinnenweb om lekkere vliegjes en andere insecten te vangen. Veel dieren in de jungle vinden het wel fijn dat spinnen insecten vangen en opeten, want veel dieren vinden al die insecten maar vervelend. Veel insecten kunnen kriebelen, vervelend zoemen en jeukend prikken.
Alleen Mang is niet blij met de spinnen. Want Mang lust zelf ook wel een lekker vliegje, en die vangt de insecten dus liever voor zichzelf. Mang zou voor het vangen van de insecten ook wel een handig web willen maken, maar helaas kan Mang geen spinnenweb maken.

Maar kunnen de welpenwel een spinnenweb maken?

Eerst op onderzoek
Voordat we dat gaan proberen, moeten we eerst zelf goed weten hoe een spinnenweb eruit ziet. We gaan daarom eerst tussen de bomen of de planten zoeken naar echte spinnenwebben. Het spinnenweb van Anansizul je hier waarschijnlijk niet vinden, maar je kan in ieder geval zoeken naar spinnenwebben van spinnen die hier wel leven.

Kijk maar eens goed hoe zo’n web eruit ziet. Natuurlijk zonder het web kapot te maken. Probeer ook een web te vinden waar een spin op zit, en een web waarin beestjes gevangen zitten. Welke beestjes heb je gevonden?

Als je een web met een spin of een beestje gevonden hebt, mag je deze eerst natekenen. Probeer ook het beestje na te tekenen. Daarna mag je het web gaan namaken.

En nu het web namaken
Maak met een prikpen rondom 8 gaatjes in een kastanje. Misschien moet de leiding daar even bij helpen.Prik dan hier de satéprikkers in. Om één prikker leg je onderaan bij de kastanje een knoop leggen met het draad dat je gebruikt. Daarna wikkel je het draad om de andere prikkers heen, zodat je een web krijgt. Aan het eind moet je de draad weer met een knoopje vastzetten. Knip dan de rest van het touw af, en, klaar is je spinnenweb. Dan kun je hier ook vliegen mee vangen!
Tip: Hou aan het eind een stukje draad over voordat je het afknipt, dan kun je je spinnenweb hieraan ophangen.

4. Gratis speelgoed gemaakt van afval

Materiaal:

• zoveel mogelijk herbruikbaar (maar wel schoon) afval
• eventueel sisaltouw (o.i.d.)

Raksha vertelt dat de mensen in Ghana niet zo rijk zijn als de mensen in Nederland. Als je arm bent heb je weinig geld en dan kun je niet zoveel kopen. Arme mensen proberen daarom zoveel mogelijk gebruikte materiaal nog een keer te gebruiken. Want alles wat je nog een keer gebruikt, hoef je niet opnieuw te kopen. En het is vaak nog beter voor het milieu ook!

Soms kun je van afval hele nuttige of leuke voorwerpen maken. Probeer om van het afval een stuk speelgoed te maken. Als je hem af hebt, laat hem dan zien aan de andere welpen en vertel wat je hiermee kunt doen en hoe je hiermee kunt spelen.

5. Schaduwen
Materiaal:

• bamboe stokken,
• elastiek en/of sisal touw,
• lakens of lichte dekens,
• eventueel wasknijpers,
• indien mogelijk een terrein deels in de zon en deels in de schaduw,
• de Nederlandse en de Ghanese zon, bijvoorbeeld d.m.v. een bouwlamp. Zie hieronder.

Deze opdracht laat het verschil zien tussen de schaduwen in Nederland en in Ghana.
Het handigste is om voor deze opdracht een stuk terrein te gebruiken dat deels in de zon en deels in de schaduw ligt.
Als “Ghanese zon” kun je bijvoorbeeld een grote bouwlamp gebruiken. Deze hang je hoog op, en laat je recht naar beneden schijnen, op een plek in de schaduw.
Als Nederlandse zon kun je gewoon de echte zon gebruiken. Schijnt de zon niet, dan kun je hiervoor ook een tweede lamp plaatsen, die je juist schuin ophangt. Deze dient dan als Nederlandse zon.
Je kunt de opdracht ook binnen uitvoeren, waarbij je dan twee flinke spots gebruikt. De spots zorgen dan voor schaduw: één schijnt recht naar beneden (Ghana), de andere schijnt schuin vanaf de hoek van het lokaal (Nederland). Je moet de spots dan los van elkaar kunnen bedienen.

Ghana ligt dicht bij de evenaar. Dat betekent dat de zon in Ghana veel hoger aan de hemel staat dan hier bij ons. Op het midden op de dag staat de zon zelfs bijna recht boven je! Je ziet dan maar hele korte schaduwen, en soms heb je zelfs helemaal geen schaduw.
Chil kan dat vanuit de lucht natuurlijk wel goed zien hoe dat er uit ziet.

Hoe ziet de wereld er uit zonder schaduw, als de zon recht boven je staat?

Om dat goed te zien zou je eigenlijk de zon even moeten verplaatsen naar recht boven je. Maar dat kan natuurlijk niet. Toch kun je dit met een trucje ook in Nederland zien: door recht onder grote lamp te gaan staan die recht van boven naar beneden schijnt.

Jullie gaan nu van de bamboe stokken en de elastiekjes een paar simpele voorwerpen maken. Zet deze voorwerpen dan onder de Nederlandse zon en daarna onder de nagemaakte Ghanese zon (de lamp).

Natuurlijk ga je daarna ook even naar je eigen schaduw kijken. Wat voor verschillen zie je in de schaduwen?

Het is in Ghana al veel warmer dan in Nederland, maar zonder schaduw kan het wel heel heet worden. Hoe zou je er in Ghana midden op de dag voor kunnen zorgen dat je toch schaduw krijgt? Natuurlijk gaan de welpen dat ook uitproberen.

Tip: probeer hiervoor de lakens of dekens te gebruiken.

Voorbereidingstijd

spelen klaar zetten

Benodigd materiaal

• Zie spelen