Waarom / doel van de activiteit

Onderhoud en herstel oude fietsen om te leren hoe je je eigen fiets duurzamer kunt gebruiken.

Beschrijving van de activiteit

Een weesfiets is een fiets die in de openbare ruimte staat en lange tijd niet gebruikt is. De eigenaar is onbekend.

Soms is de fiets door een ongeval onbruikbaar geworden, maar vaak is hij opzettelijk achtergelaten. Veelal ontbreken essentiële onderdelen die mogelijk na achterlating zijn verwijderd, zoals een zadel, stuur of wiel. Ze ontsieren het straatbeeld en nemen vaak officiële stallingsplaatsen in. Deze verweesde fietsen zijn waardevolle objecten om te leren hoe je je fiets kan onderhouden. Het onderhouden en herstellen van je fiets maakt je fiets nog duurzamer dan dat hij al is.

Verdeel de deelnemers in kleine groepjes van 2–4 personen. Elk groepje krijgt een fiets. Laat ze inspecteren wat er kapot of incompleet is. Ze maken een kort plannetje: Wat moet er vervangen worden? Wat kunnen we schoonmaken of smeren? Wat is optioneel (bijv. reflectoren, bel, standaard)?

De deelnemers gaan zelf sleutelen aan de fiets. Laat ze eventueel gereedschap delen tussen groepjes. Laat ze eenvoudige handelingen uitvoeren zoals:

• Banden plakken of oppompen
• Ketting spannen of smeren
• Zadel of stuur afstellen
• Remmen of verlichting controleren
• Reflectoren of bellen monteren

Als de fietsen rijklaar zijn: laat elk team hun fiets presenteren en een klein proefrondje rijden op een afgezet stuk terrein. Werkt alles zoals het hoort?

Laat elk groepje kort vertellen wat er gelukt is, wat lastig was en wat ze hebben geleerd. Wat zouden ze thuis aan hun eigen fiets kunnen toepassen? Gebruik dit moment gelijk om de fietsreparatiekit die je mee gaat nemen op een volgende fietstocht te controleren en aan te vullen. Welke onderdelen mogen echt niet ontbreken?

Benodigd materiaal

• 2–4 oude fietsen (vraag gemeente of kringloop)
• Basis fietsgereedschap (pomp, bandenlichters, steeksleutels, inbus, olie)
• Reserveonderdelen: zadels, ketting, remblokjes, bellen, lampjes
• Werkhandschoenen en poetsdoekjes

Veiligheid

• Controleer fietsen na reparatie op veiligheid voor het testmoment.

Tips

• Uiteraard kan je ook je eigen fietsen er bij pakken om deze te controleren en helemaal ready te maken voor de volgende fietstocht. 
• Ga bij de gemeente werf langs om evt. verweesde fietsen op te halen. Een goed voorbeeld loopt in Utrecht heelutrechtfietst.nl.
• Zoek online hoe je je eigen fiets kan onderhouden en herstellen zoals op website van de ANWB (wat vaan origine een bond was voor fietsers).
• Sluit eventueel de activiteit met een grappig fietsgerelateerd spel af met het schieten van een fles met een fietspomp: Waterraket maken/schieten.