Waarom / doel van de activiteit

Het bereiken van de optimale indeling van de scouts in ploegen met daarbij gemotiveerde en gedragen keuze voor (assistent-) ploegleiders.

Beschrijving van de activiteit

Verkiezing patrouilleleiders en patrouilleindeling

Het indelen van scouts in ploegen en het bepalen van wie (assistent-) ploegleider wordt, is een jaarlijks terugkerend ritueel in de troep. Daarbij zijn het vaak de leiders die bepalen wie ploegleider wordt en hoe de scouts over de ploegen verdeeld worden. Terwijl Baden-Powell al zei: Ask the Boy!

De aanpak heeft twee kanten: een procedure (cursief) en een verhaal (niet-cursief). In de beschrijving geef ik eerst de procedurestap en dan het verhaal erbij.

Stap 1 Uitnodiging aan de scouts

Laat aan het eind van de eerste opkomst van het scoutingseizoen de troep in een kring opstellen. Leiders tussen de scouts. De teamleider vraagt aan alle scouts wie er ploegleider of assistent-ploegleider wil worden. Vertel wat de procedure wordt, hoeveel ploegen er komen en welke baantjes verkiesbaar zijn: pl’s en apl’s. Laat de jongens per functie hun vinger opsteken. Schrijf hun namen per functie op. Degenen die zich opgegeven hebben moeten voor de week erop een promotieverhaaltje over zichzelf voorbereiden, wat ze voor de hele troep moeten vertellen.

Leg aan de scouts uit dat het normaliter de leiders die keuze zouden maken, maar dat het beter is deze keuze aan de scouts zelf te laten. Natuurlijk horen daar spelregels en afspraken bij. Belangrijk daarbij is uit te leggen dat het ploegenysteem de basis is van het scoutingspel. Werken in ploegen zorgt ervoor dat je leert omgaan met verantwoordelijkheden en dat de scouts zo kunnen leren zelfstandig te worden en leiderschap te oefenen. Baden-Powell zei al dat het belangrijk is de scouts zelf een belangrijke rol te geven in net functioneren van een troep; hij noemde dat: Ask the boy. Vandaar dat het logisch kan noemen dat de scouts hun eigen pl’s en apl’s kiezen.

Stap 2 Verkiezingen

Direct na de opening van de volgende opkomst stelt de troep zich op in een kring met de leiders tussen de scouts. De teamleider vraagt aan de kandidaat-pl’s en -apl’s of zij om de beurt hun promotieverhaaltje willen vertellen aan de troep. Na elk verhaaltje mag er vanuit de troep en door de leiders elk één verduidelijkende vraag gesteld worden (bv een scout vraagt: “Jij zegt dat je ervoor gaat zorgen dat we het gezellig wordt in de ploeg, hoe ga je dat doen?”). De teamleider houdt bij (op papier) wat de beloften per persoon zijn en wat zij elk globaal gezegd hebben.
Na de verhaaltjes krijgt elke scout een papiertje en een pen. Op dat papiertje schijven alle scouts als eerste hun eigen naam en als tweede bij wie hij of zij wie zijn / haar in de ploeg wil / ploegleider moet worden. Ook schrijven zij als derde een tweede naam voor een ploegleider als tweede keus. De vierde naam op het papiertje is met wie hij / zij per sé niet in de ploeg wil. Dat doen alle scouts, want als er meer kandidaten dan pl-plaatsen zijn moeten afvallers voor het pl-schap toch ook in een ploeg geplaatst worden. Niet-verkozen kandidaat-ploegleiders zijn automatisch in de race om apl te worden. De teamleider haalt alle papiertjes op.

De promotieverhaaltjes zijn bedoeld om de procedure een formeel tintje te geven, om de kandidaten de mogelijkheid te geven iets van zichzelf te laten zien en te oefenen in openbaar spreken. De verduidelijkende vragen voor de scouts en de leiders zijn bedoeld om iedereen goed te laten luisteren: bij wie zou ik willen, wat is zijn / haar plan en snappen ze wat het is om pl te zijn? Met de papiertjes met namen wordt uiteindelijk bepaald wie pl of apl wordt en hoe de indeling van de ploeg gaat worden.

Stap 3 Kiezen en indelen

Met alle papiertjes en de kandidaat-pl’s gaat de teamleider op een besloten plek de uitslag van de verkiezingen bekijken. Dat gaat als volgt: van de briefjes wordt alleen de tweede naam opgelezen (de eerste keuzes bij wie iemand in een ploeg wil); dat bepaalt meteen wie van alle kandidaten pl gaat worden. Degenen met de meeste stemmen krijgen de plekken die vrij zijn. De niet-gekozen pl’s verlaten de besloten plek. De teamleider geeft hen zeker ook een bemoedigende boodschap mee om de teleurstelling niet te groot te laten zijn. De rest van de troep en leiders gaat andere activiteiten in de omgeving (buiten gehoorafstand) doen.
De gekozen pl’s en de teamleider kijken nu naar de afgevallen kandidaat-pl’s en de kandidaat apl’s. De gekozen pl’s mogen in onderling overleg hun apl kiezen uit die kandidaten. De gekozen apl’s komen naar de vergadering op de besloten plek. Zo kan het dus zijn dat afgevallen kandidaat-pl’s weer terug de vergadering in gaan! De aanwezige pl’s en apl’s gaan nu met teamleider met de briefjes de ploegen indelen met de opgegeven voorkeuren van de scouts. Uiteraard gaat men uit van de opgegeven eerste en dan pas tweede voorkeuren. Een scout kan ook niet bij een ploegleider komen waar hij / zij niet bij wil. Elke pl maakt een briefje met zijn / haar ploegleden en leest die aan alle andere aanwezigen in het overleg voor. De teamleider controleert nauwkeurig of er dubbelingen of vergetelingen zijn! Pas als alles gecontroleerd is, zijn de patrouilles ingedeeld.

Dat vergaderen, onderling keuzes maken en ervaren dat er afvallers zijn, doet een beroep op hun overleg- en onderhandelingsvaardigheden en óók op het sociale aspect ervan! Ondanks dat mensen geen pl of apl zijn, mogen er geen uitvallers zijn! De troep moet er sterker van worden, niet zwakker! Het bepalen over wie wel en niet maakt meestal indruk op pubers; zij ervaren dat namen personen voorstellen en dat het lastig is over mensen te moeten beslissen. Het is de taak van de teamleider de orde en vooral het sociale aspect van deze fase goed te bewaken. Belangrijk is vooral dat de pl’s en apl’s en de afgevallen kandidaten moet worden verteld dat zij niets zeggen over wat er in die vergadering allemaal gezegd of gebeurd is. De vertrouwelijkheid is belangrijk omdat het over personen gaat en soms bijzonderheden over de afzonderlijke scouts worden verteld. De controle op de indeling van de patrouilles door de teamleider is nodig omdat als zonder controle in de troep de dubbelingen of vergetelingen aan het licht komen, dan is dat heel pijnlijk voor de betreffende scout(s).

Stap 4 Indeling bekend maken

De pl’s gaan met de teamleider naar de troep. De pl’s stellen zich op tegenover de verzamelde apl’s en de scouts van de troep. De teamleider legt kort uit wat in de vergadering procedureel gebeurd is zodat alle scouts weten dat het indelen eerlijk en veilig verlopen is. Dan mogen de pl’s om beurten hun patrouille-indeling opnoemen, waarbij de apl’s als laatste worden genoemd!. Dat laatste is om te voorkomen dat je de “voetbalteamkiessituatie” krijgt: de “slechtste” wordt als laatste gekozen/genoemd. Laat iedereen juichen bij elke naam en zorg ervoor dat elke pl een warm welkom heeft voor elk nieuw lid van de patrouille.

Dit is een belangrijke stap in de hele procedure. Het indelen moet zó gebeuren dat het geen pijnlijke teleurstelling voor sommigen wordt. Het vertellen wat globaal over de vergadering moet vertrouwen wekken bij de overige scouts. Speciaal woord moet er zijn voor die scouts die geen pl of apl geworden zijn. Zij hebben zichzelf laten zien en ambitie getoond. Zorg voor een applaus of een yell voor hen! Dat juichen en het warme welkom zorgt ervoor dat de indeling feestelijk en blij wordt afgesloten.

Stap 5 Ploegraad

De ploegen gaan vervolgens elk apart een plekje zoeken voor een ploegraad. Daarin hebben zij drie opdrachten: het kiezen van een ploegnaam, het verzinnen van een pploeg-yell en het inventariseren van programma-ideeën. Ploegnamen uiteraard uit het Verkennen voor Jongens of een ander boek van Scouting Nederland. Leiders lopen rond om een handje te helpen met het uitvoeren van de opdrachtjes en het voeren van een redelijk ordelijk overleg. Elke ploeg krijgt daarbij natuurlijk iets te drinken en te snoepen.

Het houden van de ploegraden is het sluitstuk. Naast dat nu de ploeg samengesteld zijn, is het zo dat alle scouts in een patrouille voor elkaar gekozen hebben en dus makkelijker een band ontstaat en die houdbaar is. Is er toch gedoe in een ploeg dan kunnen leiders de pl en apl houden aan hun beloftes en de scouts weer aan hun keuzes herinneren en gesprek aangaan.

Slot

Deze methode heb ik eind jaren 90 een twee- of drietal keren gebruikt in mijn eigen troep (24 jongens) van de Be Pals/Prinses Julianagroep. De eerste keer kijken de scouts raar op maar de tweede en derde keer werd het echt een gebeurtenis. Hetzelfde zou je bijvoorbeeld ook kunnen doen met zomerkamppatrouilles. Het is geen theorie, het is een praktijkgeval met goede resultaten, waar je het hele jaar profijt van hebt.
Wat er belangrijk aan is, is dat de scouts een rol krijgen in de organisatie en het draaien van de troep. Ze zijn beter aanspreekbaar op afspraken en regels; sterker nog er zijn minder incidenten tussen scouts en de patrouillesfeer is beter dan als leiders de patrouilles indelen.

Benodigd materiaal

• Papier
• Pennen
• Drinken
• Snacks

Veiligheid

Sociale veiligheid: zorg ervoor dat niet-verkozen worden geen verliezen is. Maak er leermomenten van met de troep en afzonderlijke scouts. Zorg voor een veilige sfeer waarin zaken bespreekbaar zijn. Leg uit wat er gebeurt en waarom dat nodig is.

Tips

• Bespreek de procedure door en door met je team.
• Zorg voor een eenvoudig maar boeiend spel voor de overige scouts als de teamleider en de pl's in overleg zijn.