Waarom / doel van de activiteit

De bijl is gereedschap voor het hakken van hout. Er moet echter wel goed mee worden omgegaan: Het is namelijk niet alleen een erg handig stuk gereedschap, maar ook een zeer gevaarlijke voor wie niet weet hoe hij ermee om moet gaan. Bij deze activiteit leer je vanalles over de bijl.

Beschrijving van de activiteit

De bijl is gereedschap voor het hakken van hout. Er moet echter wel goed mee worden omgegaan: Het is namelijk niet alleen een erg handig stuk gereedschap, maar ook een zeer gevaarlijke voor wie niet weet hoe hij ermee om moet gaan. Bij deze activiteit leer je vanalles over de bijl.

Typen

Bijlen zijn er in verschillende soorten en maten, afhankelijk van waar ze voor gebruikt gaan worden.

• Kleine bijl / Keukenbijl: Veel gebruikte bijl voor het maken van klein hout zoals brandhout en dergelijke
• 3/4 bijl: Bijna hetzelfde als een kleine bijl, maar deze heeft een langere steel en een iets zwaardere bijlkop.
• Aks: Deze bijl heeft een lange steel en zware kop en wordt veel gebruikt voor o.a.het vellen van bomen.
• Velbijl: Deze bijl heeft hetzelfde doel als een aks, maar heeft een rechte steel.
• Kloofbijl: Deze bijl heeft een zware kop en vaak een brede platte achterkant. De bijl is eigenlijk alleen bruikbaar voor het kloven van zwaardere houtblokken. Ermee hakken is niet aan te raden, alleen al door het gewicht van de kop.
• Strijdbijl Deze bijl heeft als voornaamste taak zoveel mogelijk schade aan te richten aan een vijand. Om duidelijke redenen zullen we die niet aantreffen op de groep.

In meest ideale plaatje heb je binnen je groep alle bijlen (op de laadste na) fysiek in het clubhuis liggen. Neem de uitleg van de bijlen en laat de jeugdleden er bij zoeken waar ze voor gebruikt worden. Heb je de bijlen niet fysiek dan voldoen plaatjes ook.

Onderdelen van een bijl

Het is belangrijk om de benamingen aan een bijl te kennen, onder meer om aan te kunnen geven over welk deel je het hebt als er bijvoorbeeld iets niet klopt aan de bijl. In de tekening is aangegeven welke benamingen belangrijk zijn aan een bijl en de bijlkop.

Bij de benamingen vallen een paar opmerkingen te maken :

• Het scherp 'snijdt' als het ware door het hout en is dus een van de belangrijkste delen van een bijlkop.
• De welving zorgt ervoor dat spaanders losgewrikt en afgevoerd worden. De vorm is dan ook belangrijk.
• Het blad moet recht en zonder barsten of scheuren zijn. Is dat wel het geval dan loop je de kans dat de bijl breekt tijdens gebruik!

In het bijlhuis wordt natuurlijk de steel geplaatst. Deze wordt daar vast ingeklemd door er een wig en/of spie in te slaan. Deze wig en/of spie maakt het hout dikker in het bijlhuis waardoor die vast gaat zitten. De spie en/of wig kan in meerdere vormen voorkomen :

• als een driehoekig stukje hout, dat als een plaatje naar de bovenkant toe steeds dikker wordt
• als een busje dat naar de bovenkant steeds dikker wordt
• als een aantal 'spijkers' die naar boven toe steeds dikker worden.

Vervan de plaatjes en vervand deze zoor cijfers. Kunnen de jeugdleden de onderdelen benoemen?

Benodigd materiaal

• Diverse bijlen
• Plaatjes van bijl onderdelen 

Veiligheid

• Zorg, als je gaat hakken, voor een afgezet gebied zodat de houthakkers veilig kunnen werken 

Tips

• Maak er een complete opkomst van met ook een uitleg over hoe je moet hakken en hoe je een bijl moet opbergen.