Waarom / doel van de activiteit

Bouw je eigen mini-heteluchtballon en laat hem opstijgen in de avondlucht.

Beschrijving van de activiteit

Heb je ooit je eigen heteluchtballon willen maken en toe willen kijken hoe hij sierlijk wegvliegt door de nachtelijke hemel? Dit is gemakkelijker en goedkoper dan je misschien denkt! Hier kun je lezen hoe je met behulp van een plastic zak, enkele rietjes en een paar verjaardagskaarsjes een miniheteluchtballon kunt maken die echt kan vliegen.

De luchtballon

Zoek een dunne plastic zak op. Je kunt het beste een dunne, goedkope pedaalemmerzak gebruiken. Gebruik een doorschijnende of transparante zak. Gebruik echter geen gewone vuilniszak, want die zal te zwaar zijn. Je kunt tevens een stomerijhoes gebruiken, maar gebruik dan wel een korte hoes bedoeld voor overhemden en vergeet niet om het gat aan de bovenkant van de hoes dicht te plakken.

Gebruik geen plastic boodschappentasjes, want die zijn te klein en te zwaar

Controleer of er gaten in de zak zitten door deze voor een kleine ventilator te houden. Houd de opening van de zak voor een kleine ventilator. Houd de zak tegen de ventilator aan en zorg ervoor dat er geen openingen zijn. Zet de ventilator aan. De zak zou zich net zoals een ballon met lucht moeten vullen. Als dat niet gebeurt, dan zitten er wellicht gaatjes in de zak. Zoek deze gaatjes op en maak ze dicht met een stuk plakband.

Kijk wat voor weer het is als je van plan bent om je luchtballon buiten te laten vliegen. Het moet koel weer zijn, want de ballon zal op een hete dag niet goed kunnen vliegen. Het is tevens belangrijk dat er geen wind staat, want zelfs het kleinste briesje zal ervoor zorgen dat de ballon niet opstijgt. Het beste tijdstip om te vliegen is bij zonsopgang of zonsondergang, want dan is het weer het rustigst.

Koude winterdagen met een hoge luchtdruk zijn het meest geschikt om je ballon te laten vliegen.

Kies een grote, lege ruimte uit als je van plan bent om je luchtballon binnen te laten vliegen. Het is tevens mogelijk om je ballon binnen te laten opstijgen. Zorg ervoor dat je veel ruimte hebt, en dat er geen gordijnen in de ruimte hangen en er geen vloerbedekking ligt. Er zou namelijk brand kunnen ontstaan als de ballon daar te dicht bij in de buurt landt. Een garage en een sporthal zijn uitstekende plekken om je ballon te laten vliegen.

Houd een emmer water of een brandblusser bij de hand. Je zult met vuur gaan werken en het is belangrijk om veilig te werk te gaan. Als kind is het belangrijk om dit alleen onder toezicht van een volwassene te doen.

De mand

Knip een vierkant van 10 bij 10 centimeter uit een vel aluminiumfolie. Dit zal het mandje worden. De randen zijn scherp, dus wees voorzichtig.

Zet met een stift vier stippen in het vierkant. Zet elke stip op een afstand van 2,5 centimeter van de hoek af. Op deze stippen komen later de kaarsen te staan.

Pak twee verjaardagskaarsjes en snijd ze doormidden. De luchtballon zal hierdoor lichter zijn en zal gemakkelijker opstijgen.

Peuter het kaarsvet van twee van de kaarsen weg om de lont bloot te leggen. Wellicht heb je gezien dat bij twee kaarsen de lont te zien is en bij twee kaarsen niet. Gebruik je vingernagel en krab aan het uiteinde van die twee kaarsen totdat je een stukje van de lont kunt zien. Uiteindelijk zou je vier miniverjaardagskaarsjes moeten hebben.

Smelt de onderkanten van de kaarsen en plak de kaarsen ieder op een stip vast. Gebruik een aansteker om de onderkant van een kaars te smelten. Laat wat kaarsvet op een stip druppelen. Wanneer je een klein plasje kaarsvet hebt steek je de kaars hierin. Houd de kaars vast totdat het kaarsvet hard geworden is. Doe dit daarna voor de andere drie kaarsen.

Als kind kun je het beste een volwassene vragen om je bij deze stap te helpen.

Vouw de randen van het vierkant ongeveer 0,6 tot 1,3 centimeter omhoog om een mandje te maken. Pas op dat je niet tegen de kaarsen stoot terwijl je dit doet, want ze zullen gemakkelijk losraken. Door een mandje te maken kun je het smeltende of druipende kaarsvet van de kaarsen opvangen.

Het frame

Meet hoe groot de opening van de zak is. Leg een liniaal langs de opening van de zak en schrijf de lengte op. Dit is hoe lang je de stokken voor het frame zult maken.

Maak twee stokken van rietjes en maak ze net zo lang als de opening van de zak. Om twee rietjes aan elkaar vast te maken knip je de onderkant van een rietje een klein beetje in. Schuif een ander rietje in deze opening. Wikkel een stuk plakband om de verbinding. Ga hiermee door totdat het rietje even lang is als de zak.

Als je buigrietjes gebruikt, knip het buigzame gedeelte er dan af.

Maak een kruis of een X van twee rietjes. Zoek het midden van een rietje op en leg het andere rietje er kruislings overheen.

Plak de twee rietjes aan elkaar vast. Gebruik niet te veel plakband, of het frame zal te zwaar worden. Je kunt het beste transparant plakband gebruiken. Schilderstape zal te zwaar zijn.

Overweeg om in plaats van rietjes stokjes van balsahout te gebruiken. Koop in een hobbywinkel enkele dunne stokjes van balsahout. Als je er van boven tegenaan kijkt lijken deze stokjes vierkant of rechthoekig van vorm te zijn. Snijd de stokjes af op de juiste lengte. Doe een druppel houtlijm in het midden van een stokje. Leg er een ander stokje bovenop zodat je een kruis of een X krijgt. Wacht totdat de lijm droog is.

Probeer om de dunst mogelijke stokjes te kopen. Deze zullen het lichtst zijn en je ballon zal er het gemakkelijkst door kunnen vliegen.
Gebruik geen houten deuvels, want die zijn niet van balsahout en zullen te zwaar zijn.

Hete lucht ballon inelkaar zetten, en vliegen

Zet het mandje met de kaarsen bovenop het frame van rietjes. Als je van boven naar het frame en het mandje kijkt zouden de kaarsen zich tussen de rietjes moeten bevinden. Dit is erg belangrijk. Als de kaarsen zich boven de rietjes bevinden zal de warmte de rietjes verbranden en smelten. Het gewicht wordt op die manier ook niet goed verdeeld

Maak het mandje met plakband vast aan het frame. Pak een stuk plakband en plak dit onder één van de armen van het kruis. Druk het plakband tegen de onderkant van het mandje. Doe dit ook voor de andere drie armen en zijkanten van het mandje.

Plak de opening van de zak aan het frame vast. Plak een hoek van de zak aan één van de uiteinden van het frame vast. Plak de tegenoverliggende hoek van de zak aan het andere uiteinde van het frame vast. Doe dit ook voor de twee andere zijden. Je maakt zo een vierkant gat.

Knoop een lang stuk touw aan het frame vast en houd dit vast. Je kunt het touw tevens aan een tafel, stoel of hek vastknopen. Dit is erg belangrijk. Als je dit niet doet kan de ballon te ver weg vliegen en ergens achter blijven hangen. Kies een dun en licht touw uit, zoals draad of garen.

Zet de luchtballon op een plat oppervlak neer en houd de zak boven de kaarsen. Probeer om de zak zo losjes mogelijk vast te houden. Het is wellicht gemakkelijker om deze stap en de volgende stap samen met een vriend uit te voeren.

Steek de kaarsen aan. Ga voorzichtig te werk, zodat je niet tegen de kaarsen stoot of ze omvergooit, of de zak in brand steekt. Een lange aansteker is waarschijnlijk het meest geschikt om deze stap uit te voeren. Als kind kun je het beste een volwassene vragen om de kaarsen voor je aan te steken.

Houd de zak omhoog totdat deze zich met lucht vult en vanzelf omhoog blijft staan. Dit duurt ongeveer een minuut.

Laat de zak los. De ballon zal eerst niet opstijgen, maar na enkele minuten zal deze vanzelf omhoog beginnen te vliegen. Vergeet niet om het touw vast te blijven houden of dit ergens aan vast te knopen. De ballon zal zo lang als de kaarsen branden blijven vliegen.

Benodigd materiaal

• Schaar,
• Lijm (bijvoorbeeld Pritt maar ook houtlijm werkt super),
• Strook karton,
• Vloeipapier (waarin bijvoorbeeld breekbaar glaswerk wordt verpakt of rijstpapier)
• Voorbeeld

Veiligheid

• Pas op dat je de ballon niet laat smelten terwijl hij zich met lucht vult.
• Zorg ervoor dat je wegblijft bij bomen, gordijnen en droog gras.
• Neem altijd brandveiligheidsmaatregelen en zorg dat je een emmer water of een brandblusser bij de hand hebt.
• Weet dat je ballon in brand kan vliegen en naar beneden kan vallen.

Tips

• Laat de ballon bij voorkeur op als het vriest of goed koud is. Door het temperatuurverschil zal de ballon als een raket omhoogschieten.
• Laat de ballon bij nagenoeg windstil weer op. Door een harde wind waait je ballon al gauw kapot.
• Overweeg om een zak van biologisch afbreekbaar materiaal te gebruiken voor het geval je je luchtballon buiten kwijtraakt.
• Hoe groter de zak, des te meer hete lucht deze kan bevatten en des te beter je ballon zal kunnen vliegen.
• Kijk voor een foto uitleg op WikiHow
• Deze activiteit is te gebruiken voor specialisatie insigne scouts Vliegenier alternatief C