Fijne motoriek

Kinderen die moeite hebben met bijvoorbeeld knippen, kleuren en schrijven, wat niet veroorzaakt wordt door bijvoorbeeld een concentratieprobleem.

Algemeen

Probeer bij zittende activiteiten ervoor te zorgen dat kinderen in een goede houding kunnen zitten. Op een krukje zitten kan prima, als het kind rechtop zit. Voeten op de grond, laat de armen leunen op een tafel. Als de armen 90 graden gebogen kunnen worden en dan op de tafel liggen is de hoogte precies goed.
Soms kan staand werken makkelijker zijn.
Tafels verhogen doe je door er boeken, stapels papier, etc. onder de poten te leggen. Om te verlagen: kies een tafel uit die je permanent verlaagt, zodat de kleine kinderen (wellicht alle Bevers) hier makkelijker aan kunnen werken.
Door gebruik te maken van hulpmiddelen zoals penverdikkers kan het schrijven makkelijker gaan. Op die manier is het voor een kind makkelijker om een pen vast te pakken omdat het wat dikker is.
Een pen ( kwast, potlood, stift etc) verdikken kan ook creatief zelf gedaan worden door bijvoorbeeld een stukje klei (fimo klei is het handigst) om de pen op de plek waar de vingers de pen raken te wikkelen. Andere materialen die je kan gebruiken om te verdikken zijn dik elastiek, isolatiemateriaal (van verwarmingsbuizen bijvoorbeeld) en linnenband.

Werken vanuit een map is makkelijker dan met losse blaadjes. De blaadjes worden door de map vastgehouden waardoor schrijven makkelijker gaat.
Een schrift of blaadje dat op een gladde tafel ligt, ligt vrij los en gaat snel bewegen.
Door er een rubberen/kartonnen onderlegger onder te leggen blijft het schrift of blaadje beter liggen.

Staand knippen kan makkelijker zijn dan zittend, doordat je meer ruimte krijgt om je armen te bewegen.
Er zijn speciale scharen op de markt die knippen makkelijker maken, zoals een veerschaar (zie het plaatje). Zo’n schaar kan handig zijn voor Bevers. Deze zijn te bestellen via internet via http://www.rugzakwebwinkel.nl/index.php?action=page&group_id=10000158&lang=NL en te koop bij de thuiszorgwinkel.
Karton knippen is makkelijker dan dun papier doordat dit minder beweegt.
Het knippen van vormen die even groot zijn als het papier is makkelijker dan een vorm dat midden op het papier getekend staat. Steeds hoeken van de zijkant afknippen maakt het knippen ook makkelijker.

Laat het kind grote figuren van stevig materiaal plakken.
Maak de plakstift of het kwastje dikker door er wat (fimo)klei, dik elastiek of isolatiemateriaal omheen te doen. Zo kan het kind het makkelijker vastpakken.
Maak de ondergrond waar je op gaat plakken vast aan de tafel om het plakken makkelijker te maken. Dit kan bijvoorbeeld met plakband of een punaise, zodat er maar één (papier)onderdeel vastgehouden hoeft te worden
Als tweehandig werken moeilijk is kan de plakstift vastgemaakt worden aan de tafel.
Het kind kan het te plakken materiaal over de stift bewegen.

Kinderen met problemen in de fijne motoriek drukken vaak te hard of te zacht op het potlood. Laat het kind (of alle kinderen) kleuren door het potlood even in water te dopen (of langs een nat sponsje te halen, want dat kan niet omvallen…). Hard drukken is dan niet meer nodig en het ziet er mooi uit. (Het gaat ook veel sneller..) Gebruik niet te veel water, dan gaat het papier stuk.
Zorgen voor een zachte ondergrond zorgt er ook voor dat het kind minder hard drukt. Leg er bijvoorbeeld een krant onder.
Dikke potloden zijn makkelijker vast te houden dan dunne. Een driehoekig potlood bevordert de juiste pengreep, waardoor kleuren makkelijker gaat.
Maak een lijn van (gekleurd) plakband op het midden van de tafel waar de bekers op moeten komen te staan. Zo voorkom je dat kinderen de bekers omgooien en ze van de tafel vallen. Gebruik maken van een dienblad of iets dergelijks waar de bekertjes op moeten komen te staan kan ook.
Kleine linialen zijn makkelijker te fixeren met kleine handjes dan grote (zware weer beter dan lichte).
Door een lucifer of iets dergelijks op de kwast te plakken waarmee je de grens aangeeft van tot waar verf mag komen (bij het indopen in de verfbak) kan het kind zien hoe hij dit moet doen en hoeft hij het niet op gevoel te doen. Kleine platte schaaltjes gebruiken mag ook.
Door wat antislipmateriaal aan de liniaal te bevestigen schuift hij minder snel weg. Antislipmateriaal is gewoon te koop bij Blokker en Marskramer.

Het kan moeilijk zijn om spelkaartjes om te draaien en te hanteren. Maak je zelf kaartjes? Gebruik dan (dik) karton in plaats van papier en zorg dat de kaartjes groot zijn. Dit geldt ook voor pionnen.
Bestaande kaartjes kunnen verdikt worden door er andere kaarten achter te plakken, dik karton te gebruiken, er blokjes hout of polystyreen (waar die oude vleeswarenschaaltjes van gemaakt zijn, te koop bij de bouwmarkt) tegenaan te plakken of allerlei ander materiaal wat je toevallig in je lokaal hebt liggen.
Naast het verdikken van materialen zorgt het vergroten ook voor een makkelijker gebruik van spelmateriaal. Maak bijvoorbeeld gebruik van een grote dobbelsteen (ook zelf te maken van piepschuim)

Grote voorwerpen zijn makkelijker te hanteren dan kleine. Dit geldt voor ballen, spelkaarten, pionnen, frisbees etc.
Zachte ballen zijn makkelijker te vangen dan harde. Ze doen bovendien minder pijn als ze tegen een kind aankomen.

Uitkleden is makkelijker als het kind kan zitten op een stoel of krukje. Beide voeten op de grond geeft stabiliteit in de rest van het lijf. Zet eventueel een aantal krukjes in de slaapzaal die kinderen kunnen gebruiken om op te zitten tijdens het omkleden, of tussen elke slaapplek een krukje.

Oefenen van fijne motoriek gaat beter als het kind goed zit. Wil je dus dat het kind zelf de knoopjes van zijn uniform vast probeert te maken, let dan op zijn uitgangshouding. Beide voeten op de grond geeft stabiliteit in de rest van het lijf.
Door kleren in de juiste volgorde klaar te leggen, zorg je er voor dat het kind niet na hoeft te denken over de volgorde tijdens het aankleden.

Als je bij het ‘beginnetje’ in plaats van een enkele steek een dubbele steek maakt, hoef je vervolgens niet steeds opnieuw de veters aan te trekken als het maken van de lussen door het kind niet meteen lukt.
Nadat het beginnetje af is komt het ‘moeilijke’ deel. Door een kind met zijn linker en rechterhand tegelijk een lus te laten maken en deze onder elkaar door te halen is het makkelijker om veters te strikken. Het tweede gedeelte lijkt zo op het eerste gedeelte (zie het stripje).
Er zijn speciale veters op de markt gemaakt van elastiek. Er hoeft dan maar een keer een strik gemaakt te worden. (online aan te komen via http://www.veters.nl/producten.php?categ=elastisch&ordernum of laat de ouders informeren bij de thuiszorgwinkel)
Gebruik maken van schoenen die sluiten met klittenband of iets dergelijks kan natuurlijk ook

Gebruik licht bestek, eventueel met een dik handvat. Deze zijn te koop bij de Xenos of de Ikea. Een kind kan ook van thuis bestek meenemen als hij dat fijn vindt.
Gebruik grote bekers (liefst met oor) bij het drinken.
Gebruik een diep bord. De rand is te gebruiken om makkelijk eten mee op het bestek te scheppen.
Grote borden zijn fijner dan kleine, er is meer ruimte om het eten op te manoeuvreren.
Het eten met een lepel is makkelijker dan met een vork.
Voor extra informatie over (aangepast) spelmateriaal en hoe je spelmateriaal zelf aan kan passen zie de verdieping.