Waarom / doel van de activiteit
Het maken van een miniatuur vulkaan en deze laten uitbarsten.
Beschrijving van de activiteit
Variant 1: Een gewone vulkaan
- Leg een vel waspapier neerLeg een vel waspapier neer.
- Zet een fles of potje in het midden neer. Je kunt een leeg frisdrankblikje, een grote glazen weckpot of een plastic fles gebruiken voor het middelpunt van je vulkaan. Dit is waarin je de lava gaat mengen!
- Gebruik klei om de rest van de vulkaan te maken. Boetseer de klei vanaf de bodem naar de bovenkant van het blikje of de fles. Zorg ervoor dat je vulkaan er bobbelig uitziet, in plaats van glad. Echte vulkanen zien er meestal ook niet uit als perfecte kegels!
- Laat de vulkaan een uur staan of totdat de klei droog is.
- Meng de azijn. Meng wat azijn met rode voedingskleurstof en meng daar een eetlepel afwasmiddel doorheen.
- Schenk het mengsel in de vulkaan.
- Verpak het zuiveringszout. Neem wat zuiveringszout en strooi dit op een vel wc-papier of een stuk keukenrol. Vouw het papier op en sluit het af met elastieken.
- Stop het pakketje met zuiveringszout in de azijn.
- Ga achteruit. Wanneer het papier opgelost is, zal je vulkaan uitbarsten.
Variant 2: Een vulkaan met lava
- Zoek een goede werkplek op. Zoek een plek op die vies mag worden, want dit project zal veel rommel geven.
- Pak een fles of pot voor de lava. Kies een vrij grote fles uit, bijvoorbeeld een literfles.
- Maak de buitenkant van de vulkaan. Je kunt de buitenkant maken van klei, Play-Doh, modder of aluminiumfolie. Verf de buitenkant bruin en zwart zodat je vulkaan er realistischer uitziet. Laat de vulkaan staan totdat het helemaal droog is.
- Giet de waterstofperoxide in de vulkaan. Koop een flesje waterstofperoxide bij de drogist. Kies voor een variant waarvan de vloeistof 6% waterstofperoxide bevat. Giet een halve kop waterstofperoxide in de fles in je vulkaan. Waarschuwing:Wees voorzichtig met waterstofperoxide. Je zult je pijn doen als je het teveel aanraakt of als je het in je ogen krijgt. Alleen volwassenen mogen met waterstofperoxide werken.
- Giet wat afwasmiddel en voedingskleurstof in de vulkaan. Gebruik tenminste zes druppels rode kleurstof en twee druppels gele kleurstof. Giet daarna twee eetlepels afwasmiddel in de vulkaan.
- Maak een mengsel met gist. Meng een eetlepel droge gist met drie eetlepels water in een apart, klein kopje.
- Schenk het gistmengsel in de vulkaan.
- Ga achteruit!
Versie 3: Een uitbarstende vulkaan
-
Zoek buiten een geschikte plek op. Deze methode zal namelijk een grote uitbarsting veroorzaken. Je moet dus buiten een plek opzoeken waar je veel ruimte hebt. Dit experiment mag alleen door volwassenen uitgevoerd worden, maar kinderen zullen veel plezier hebben bij het toekijken! Serieus, dit is nogal gevaarlijk. Wees dus voorzichtig.
-
Zoek een paar mensen op die je willen helpen. Voor dit experiment heb je tenminste twee mensen nodig, en drie is nog beter. Zorg ervoor dat iedereen die met het experiment meehelpt zoveel mogelijk zijn of haar huid bedekt en geen te wijde kleding draagt. Bij deze methode gebruik je vloeibare stikstof. Dit zal niet goed aanvoelen op je huid. Ga dus op een veilige manier te werk. Het is ook een goed idee om een veiligheidsbril te dragen.Als jij een van de gelukkigen bent die de uitbarsting in werking zet, draag dan een veiligheidsbril.
-
Haal een kunststof vuilnisemmer op van een goede kwaliteit. Koop geen kleine emmer. Zoek een van die enorme, stevige afvalemmers op die conciërges ook wel gebruiken. Een emmer van een slechte kwaliteit zal scheuren en het experiment verpesten. Het is dus belangrijk dat je een goede emmer uitkiest. Het plastic moet dik zijn en de naden sterk. Zet de vuilnisemmer buiten neer op een betonnen, stenen of bakstenen ondergrond.
-
Vul de emmer met water totdat deze ongeveer 80% vol is. Je kunt het water ook een kleur geven als je dat wilt. Kool-Aid werkt waarschijnlijk het beste. Je kunt ook enkele pingpongballen in de emmer doen, als je vallende rotsblokken en ander vulkanisch gesteente uit je vulkaan wilt laten spuwen. Als je dit doet, giet dan wat minder water in de emmer (misschien 70-75%).
-
Zoek een plastic fles op. Neem een plastic frisdrankfles van een liter en maak twee bakstenen aan de zijkanten vast met duct tape. Zorg ervoor dat de onderkanten van de bakstenen op gelijke hoogte zitten met de bodem van de fles.
-
Vul de fles. Zet de fles met de bakstenen op de grond neer en laat iemand helpen om een trechter boven de fles te houden. Laat iemand anders klaarstaan met de dop van de fles zodat hij de fles af kan sluiten nadat je deze gevuld hebt. Vul de fles met ongeveer vijf centimeter vloeibaar stikstof. (Deze hoeveelheid is onnauwkeurig en het maakt niet zoveel uit hoeveel je in de fles doet.)
-
Draai snel de dop op de fles. De persoon die met de dop klaarstaat moet deze snel op de fles doen en de dop stevig vastdraaien. Je hebt minder dan vijf seconden om de dop op de fles te draaien en de fles in de vuilnisemmer te plaatsen.
-
Plaats de fles in het midden van de vuilnisemmer. Laat de fles in het midden van de emmer vallen en ga dan snel achteruit. De vulkaan zal na 15 tot 30 seconden uitbarsten.
-
Geniet van de uitbarsting. Zorg ervoor dat iedereen op een afstand van tenminste 9 meter staat, het liefst nog verder weg. Dit is namelijk een erg grote uitbarsting. De uitbarsting lijkt op een zogenaamde Plinische eruptie, een type vulkaanuitbarsting die vaak geassocieerd wordt met Mount Saint Helens of de oude Vesuvius. Het water wordt de lucht ingespoten en regent dan naar beneden.Wacht tenminste twee hele minuten voordat je aanneemt dat het experiment mislukt is. Loop voorzichtig naar de emmer toe en draag een veiligheidsuitrusting. Als de vulkaan niet uitbarst, is de dop waarschijnlijk verkeerd op de fles gedraaid.
Benodigd materiaal
Gewone vulkaan
- Gewone vulkaan
- Frisdrankblikje of fles
- Witte azijn
- Zuiveringszout
- Wc-papier of keukenrol
- Kleurstof
- Elastieken
Vulkaan met lava
- Een literfles
- Klei
- Verf
- Waterstofperoxide
- Droge gist
- Water
- Afwasmiddel
- Voedingskleurstof - rood en geel
Uitbarstende vulkaan
- Vloeibare stikstof
- Twee bakstene
- Duct tape
- Vuilnisemmer - groot, stevig
- Water
- Kool-Aid (optioneel)
- Pingpongballen
- Plastic frisdrankfles (met dop)
Veiligheid
Vulkaan 2
- Waarschuwing: Wees voorzichtig met waterstofperoxide. Je zult je pijn doen als je het teveel aanraakt of als je het in je ogen krijgt. Alleen volwassenen mogen met waterstofperoxide werken.
Vulkaan 3
- Zorg ervoor dat je handschoenen draagt en een veiligheidsbril.
- Dit experiment kan gevaarlijk zijn als je te dicht bij de vulkaan staat. De bruisende ingrediënten kunnen in je ogen terechtkomen als je te dicht bij de vulkaan staat wanneer deze uitbarst. Ga direct 60 centimeter (twee keer de lengte van een liniaal) naar achteren staan.
- Dit experiment levert nogal veel troep op. Je kunt dit dan ook het beste buiten doen of in een keuken of badkamer met een tegelvloer. Als je voedingskleurstof gebruikt, loop je het risico dat je vlekken maakt op de vloer of op kleden en gordijnen.
- Ga direct achteruit nadat je de azijn in de vulkaan hebt geschonken--de vulkaan zal direct uitbarsten.
Tips
- Vulkaan 2: Waarschuwing: Wees voorzichtig met waterstofperoxide. Je zult je pijn doen als je het teveel aanraakt of als je het in je ogen krijgt. Alleen volwassenen mogen met waterstofperoxide werken.
- Als je je vulkaan 2 op een nog indrukwekkender manier wilt laten uitbarsten, koop dan een fles waarvan de vloeistof 30% waterstofperoxide bevat. Deze zijn misschien wat lastiger te vinden
- Je kunt de vulkaan schilderen en versieren als je dat wilt. Zorg er wel voor dat de vulkaan genoeg tijd heeft gehad om te drogen voordat je hem laat uitbarsten. Teveel vocht kan er namelijk voor zorgen dat de vulkaan uit elkaar valt.
- Gebruik koolzuurhoudende frisdrank samen met pepermuntjes om de vulkaan nog steviger te laten uitbarsten.
- Zorg ervoor dat je de elastiekjes strak om het pakketje zuiveringszout wikkelt.
- Zorg ervoor dat je dit buiten doet, omdat het veel troep kan geven.
- Het is het beste als je de ingrediënten erg voorzichtig in de vulkaan schenkt, anders krijg je misschien een erg kliederige uitbarsting.