Waarom / doel van de activiteit

In Nederland leven maar liefst 358 soorten bijen. Naast honing maken, zijn bijen ook heel belangrijk voor de natuur. Tijdens deze opkomst leren de welpen alles over dit bijzzzzondere beestje en hoe we samen goed voor de bij kunnen zorgen.

Beschrijving van de activiteit

Introductie

Bagheera vertelt de welpen dat ze vandaag gaan leren over bijen en aan de slag gaan om bijen een handje te helpen. Hij laat ze het eerste filmpje van Iris zien. Bespreek na het filmpje of er nog vragen zijn. Ga aan de hand van een aantal controlevragen na wat er van het filmpje is blijven hangen. Vertel vervolgens dat Iris ook een/twee opdracht(en) voor de welpen heeft en dat ze die zelf gaan uitvoeren.

Is het een zonnige dag (warmer dan ca. 10 graden)? Ga dan naar buiten en onderzoek wat er zoemt. Laat de welpen noteren welke soorten ze hebben gevonden. Eventueel kunnen ze er ook foto’s van nemen, dat kan helpen met het herkennen. Een extra kijkopdracht: hebben hommels, bijen of zweefvliegen een voorkeur voor een bloemkleur? Volg een hommel, bij of zweefvlieg een minuut lang en kijk wat voor kleur bloemen ze bezoeken.

Zaadbommen

Laat het opdrachtfilmpje zien en zet de welpen aan het werk. De instructie die Iris in de filmpjes geeft, vind je hieronder: Jullie gaan zelf zaadbommetjes maken voor de wilde bijen. Die kunnen jullie dan later buiten verspreiden, zodat in jullie buurt genoeg bloemen groeien waar bijen graag van eten.

Voor het maken van de zaadbommetjes hebben jullie een aantal dingen nodig:

• Een bakje potgrond
• Een bakje kleipoeder
• Een handje biologische bloemenzaadjes
• Een teiltje
• Een lege eierdoos
• Een bak water

Meng net als Iris in het filmpje deed de potgrond, klei en zaadjes door elkaar. Kneed het mengsel met steeds een beetje water tot je er stevige balletjes van kan rollen. Bommetjes die klaar zijn, bewaar je in een eierdoos.

Als je alles hebt opgebruikt, kan je in groepjes buiten een goede plek gaan zoeken om de zaadbommetjes op de grond te gooien. Laat de leerlingen onthouden waar die van hen terecht zijn gekomen, dan kunnen ze over een tijd controleren of er bloemen uit zijn gegroeid! En hebben jullie al een groen en bijvriendelijk plein? Dan kun je de zaadbommen ook mee naar huis geven, voor in de tuin of de buurt!

Rommelhoekje

Bijen hebben niet alleen voedsel, maar ook een fijne nestelplek nodig. Sommige wilde bijen nestelen in een bijenhotel, maar de meeste wilde bijen kiezen voor een eenvoudiger onderkomen in de grond of in rommelhoekjes. Maak met de klas verschillende rommelhoekjes! Bekijk eerst het filmpje.

Verzamel met de groep van tevoren zoveel mogelijk takjes, hout en bladeren. Laat de welpen dingen uitwisselen waarvan ze zelf veel hebben, zodat iedereen/ieder groepje van alles wat heeft. Geef ze ook een schepje en een zakje zand.

Geef welpen de volgende instructie: zoek samen met een andere welp buiten een mooi plekje uit, zoals Iris dat ook heeft gedaan. Zorg ervoor dat je een zo kaal en leeg mogelijk plekje uitkiest. Ruim als het nodig is de dingen die er niet horen op. Woel met het schepje de bovenste laagje grond van jouw rommelplek een beetje los. Meng door de losse aarde het zand.

Bedek het plekje dan met een dikke laag bladeren en takjes en richt het verder in met de stukken hout die je hebt. En dan is je nestelplek klaar

Benodigd materiaal

Introductie

• Kennisfilmpje bijen
• Zoekkaarten
• Loepjes of loeppotjes.

Zaadbommen

• Instructie filmpje zaadbommen
• Twee handen potgrond
• Twee handen kleipoeder (bentoniet)
• Een klein handje (biologisch) bloemenzaad
• Teil
• Lege eierdoos
• Water

Rommelhoekje

• Instructie filmpje rommelhoekje
• Takjes
• Bladeren
• Stukken (oud) hout
• Zand
• Schepjes

Veiligheid

• Er zijn mensen allergisch voor bijen en wespen steken, het onderzoeken van deze dieren kan daardoor voor sommigen best spannend zijn. zolang je ze bekijkt en niet lastig valt worden ze niet bang en steken bijen niet.

Tips

• Bekijk van te voren het filmpje en de vlog. Bedenk welke opdracht je wilt uitvoeren of bereid beide voor. Lees de achtergrondinformatie en verzamel de benodigde materialen.
• Hommels vind je meestal op bloemen met een blauwe of paarse kleur. Bijen hebben een voorkeur voor geel en blauw.
• Wist je dat er onder bijen ook behangers en metselaars zijn? Metselbijen metselen muurtjes in hun nest, behangersbijen knippen met hun kaken stroken ‘behang’ van blaadjes, voor aan de muur van hun nest.
• In april is de Nationale Bijentelling. Wil je met je speltak meedoen? Ga tijdens de opkomst bijen tellen in de omgeving van je clubhuis.
• Op de website www.nederlandzoemt.nl staat welke dagen de Nationale Bijentelling wordt gehouden en hoe je je gegevens kunt doorsturen. Ook vind je op deze website aanvullende opkomst ideeën
• Kies biologische zaden en planten: die zijn niet met gif behandeld en dus beter voor de bij. Neem zaden van planten die van nature in Nederland voorkomen. Je kun ook zelf zaden verzamelen van planten in bermen.
• Sommige bijensoorten overwinteren in uitgebloeide bloemstengels. Snoei daarom in het voorjaar.